Uppeldi og menntun - 01.07.2013, Síða 93

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(2) 2013 93
margrét a. markÚsdÓttir og sigrÚn aðalBJarnardÓttir
Niðurstöðurnar minna á mikilvægi þess að unnið sé gegn ótta við komu innflytj-
enda hingað til lands. Ótti við innflytjendur og fordómar gegn þeim tengjast nánum
böndum (t.d. Leong, 2008; Riek o.fl., 2006). Í víðara samhengi er brýnt að vinna gegn
fordómum og ýta undir að ungmenni tileinki sér þau viðhorf og þá hegðun sem er
grunnur þess að allir fái notið mannréttinda (Menntamálaráðuneytið, 2008). Um leið
er mikilvægt að efla trú ungmenna á að þau geti haft áhrif í mannréttindabaráttu
með því að fræða þau um ábyrgð hvers og eins í henni. Ekki er hægt að krefjast eigin
réttinda án þess að vera tilbúin(n) til að verja réttindi annarra (Gaudelli og Fernekes,
2004; Osler, 2008). Hægt væri að vinna með ótta og fordóma gagnvart innflytjendum
með gagnrýninni umræðu, meðal annars í mannréttindafræðslu og félagsgreinum í
grunn- og framhaldsskólum.
Við bindum vonir við að niðurstöðurnar nýtist þeim sem ala upp og mennta börn
og ungmenni. Þær hvetji þá til að styrkja félagstengsl barna og ungmenna sem hafa
ólíkan bakgrunn, efla samskiptahæfni þeirra, siðferðiskennd og borgaravitund og um
leið skilning á mannréttindum (Sigrún Aðalbjarnardóttir, 2007). Þar geta heimilin,
skólinn, frístundaheimili og félagasamtök, eins og Rauði krossinn, gegnt veigamiklu
hlutverki.
Í fjölmenningarlegu samfélagi skiptir máli að allir finni að þeir tilheyri heild.
Jákvæð viðhorf ungmenna til réttinda innflytjenda og móttöku flóttamanna gefa von
um að möguleiki sé á því að innflytjendur fái að njóta réttinda og taka fullan þátt í
samfélaginu hér á landi. Um leið verðum við að vera meðvituð um að neikvæð við-
horf sé jafnframt að finna, reyna að skilja hvað ýtir undir þau og gæta þess að þau fái
ekki að þrífast. Þannig nær gott fjölmenningarlegt samfélag að vaxa og dafna.
atHUgasEMD
Rannsóknasjóður Rannís og Rannsóknasjóður Háskóla Íslands veittu Sigrúnu Aðal-
bjarnardóttur mikilvæga styrki til þessarar rannsóknar sem er hluti rannsóknarinnar
Borgaravitund ungs fólks í lýðræðisþjóðfélagi. Unnið er að rannsókninni á rannsókna-
setrinu Lífshættir barna og ungmenna við Háskóla Íslands . Unga fólkið sem tók þátt í
rannsókninni fær sérstakar þakkir. Skólastjórnendum og skólameisturum, kennurum
unga fólksins og foreldrum þeirra eru einnig færðar bestu þakkir. Jafnframt er Evu
Harðardóttur, sem tók hluta viðtala við ungmennin, þakkað sérstaklega.
HEiMilDir
Advisory Group on Citizenship („Crick report“). (1998). Education for citizenship and
the teaching of democracy in schools: Final report of the Advisory Group on Citizenship, 22
September 1998 . London: Qualifications and Curriculum Authority. Sótt af
http://dera.ioe.ac.uk/4385/1/crickreport1998.pdf