Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Blaðsíða 4

Tímarit Máls og menni ngar
Fróðskaparsetri Færeyinga alll scm Jjeir iétu á prent eftirleiðis og að stuðla að Jiví að
aðrir gerðu slíkt hið sama.
Bókaútgáfa Færeyinga er furðu fjölskrúðug, miðað við ailar aðstæður, og bókasala svo
mikil að Islendingar hafa sennilega ekki af miklu að státa um upplagsstærðir að tiltölu
við Færeyinga. i sambandi við víkingafundinn var sett upp sýning á þeim færeyskum
bókum sein fáanlegar voru lijá bóksölum þar. l>að sem kom einna mest á óvart var að iang-
flestar bækurnar voru nýútkomnar eða aðeins örfárra ára gamlar. Skýringin er einfaldlega
sú að flestar færeyskar bækur seljast upp á skömmum tíma, þrátt fyrir fámenni og
barða samkeppni við erlendar bækur.
Við íslendingar vitum fátt um færeyskar nútímabókmenntir, og er ekki vansalausl, því
að engum ísiendingi er ofætlun að lesa færeysku ef liann nennir að ieggja á sig smávegis
fyrirhöfn í uppbafi. Færeyingar gera okkur þar áreiðanlega skönuu lil, því að ég hygg að
miklu fleiri Færeyingar hafi lesið íslenzkar bækur en Islendingar færeyskar. Bóksalar í
báðum löndum hafa verið' áhugalitlir um að skiptast á bókum; mun þar iíkt á komið með
báðum, að hvorki fást íslenzkar bækur í færeyskum bókabúðum né færeyskar í íslenzk-
um. En full ástæða væri til að hér yrði breyting á, sem komið gæti báðum að nokkru
gagni.
Þýðingar erleudra bókmenuta á færeysku eru bvorki margar né miklar að vöxtum, euda
naumast við því að búast. Þeim mun merkilegra er að mestu verkin sem út hafa komið
í færeyskri þýðingu síðustu árin eru þýdd úr íslenzku, en þar cr um að ræða hvorki meira
né minna en þýðingu á Heimskringlu og Laxdælu. Þýðandinn er Bjami Niclasen, kennari
við kennaraskólann í Þórshöfn. Hann byrjaði á þessu verki i tómstundum sínum fyrir
nokkrum árum, og af mikilli bjartsýni bundust liann og nokkrir aðrir áhugamenn sam-
tökum uni að koma Heimskringlu á prenl. Þeir fengu léðar myndir norskra listamanna
úr hinni myndskreyttu útgáfu á norsku Heimskringluþýðingunni seni var gefin út um
aldamótin síðustu, og gerðu útgáfuna úr garði með snyrtimennsku og myndarskap í alla
staði. Heimskringla var prentuð í 2000 eintökum (sem mundi að tiltölu við fólksfjölda
samsvara 11—12.000 eintaka upplagi á íslandi) og gefin út í heflum á árunum 1961—64.
Bjartsýni útgefenda reyndist ekki hafa verið um skör fram, því aó í sumar var mér sagt
að bókin væri því uær uppseld. Bjarni Niclasen lagði síður en svo árar í bát; þegar
Heimskringlu var lokið tók hann til við að þýða Laxdælu, en sú þýðing kom út á þessu
ári og hefur þegar selzt mikið. Og enn lét Bjarni skammt stórra höggva í milli; hann er
nú langt kominn að þýða Njálu, og má gera ráð fyrir að hún konii út á færeysku áður
en langt um líður.
Nú skyldu menn ætla að Bjarni Niclasen væri málfræðingur eða bókmenntamaður, en
svo er ekki; hann er kennari í stærðfræði og eðlisfræði. En hann er áhugamaður í orðsins
bezta skilningi, og um dugnað hans þarf enginn að fara í grafgötur sem kynntist ötulleika
hans í starfi aðalritara víkingafundarins í sumar, en því gegndi hann af miklum myndar-
skap og við almennar vinsældir allra viðstaddra.
Mig brestur þekkingu á færeyskri tungu til að dæma um mál og stíl þýðinganna, en
sala bókanna sýnir ótvírætt að færeyskir lesendur hafa kunnað að meta þær. Og fslend-
ingar ættu ekki síður að meta það framtak sem hér hefur verið sýnt og draga af því þann
lærdóm að okkur ber skylda til að leggja eitthvað af mörkum lil að kynna færeyskar
bókmenntir og færeyska menningu hér á landi frernur en gert hefur verið hingað til.
/. B.
114