Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Page 85

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Page 85
en í aiburðarás sögunnar er einskis getið í þá átt. Þess er ekki getið í eitt einasta skipti, að hún hafi setið í dyngju við sauma eða með annað milli handa, hvað þá meira. Og Barði spyr, hvernig á því muni standa, að höf- undi skuli vera þetta einkenni hennar svona ríkt í huga, að hann fer að geta þess sérstaklega. Frá sjónarmiði Barða blasir skýringin við: Höfund- urinn er að lýsa konu, sem hann þekkir persónulega og leiðir fram á sjónarsviðið í gervi Hildigunnar. Og konan er Randíður Filippusdóttir frá Hvoli í Rangárþingi, ekkja Odds Þór- arinssonar, bróður Þorvarðar, sem er höfundur Njálu. Og síðan færir Barði líkur fyrir því á svo skemmti- legan hátt, að Randíður muni hafa skorið út skálahurðina frá Valþjófs- stað, sem þykir mest gersemi sinnar tegundar meðal fornra listmuna okk- ar. Þessa konu hefur höfundur fyrir hugarsjónum undir öðru nafni, og honum verður það alveg ósj álfrátt að geta þessa eiginleika hennar, þar sem engin samtíðarkona liefur komizt ná- lægt því að standa henni jafnfætis, en höfundi sést yfir það, að þessi hæfileiki hennar kemur sögunni ekk- ert við. I sambandi við Hildigunni bendir Barði á mikla veilu í frásögn Njálu, sem margur mun eflaust hafa hnotið um, þótt ekki hafi verið í hámælum haft. I almennu lýsingunni er það lekið fram, að Hildigunnur „var allra Staðhœjing gegn staðhœjinga kvenna grimmust og skaphörð.“ Barði bendir réttilega á það, að sag- an gefur ekkert tilefni til þessa dóms, og liann gerir mjög skarplega grein fyrir þessari veilu í sambandi við frá- sögn Njálu: Föðurbróðir og fóstur- faðir Hildigunnar, Flosi í Svínafelli, kemur að Vörsabæ til fundar við þessa harmþrungnu frænku sína og skjólstæðing á leið sinni til alþingis, þegar sækja skal mál vegna ódrengi- legs vígs manns hennar. Hún fagnar frænda sínum ákaflega, en fósturfað- irinn, sem sagan lýsir sem göfug- menni, hefur allt á hornum sér. Frænka hans hafði búið honum veg- legt hásæti samkvæmt venju þeirra tíma, þegar sagan á að gerast, og samkvæmt eðli sínu gat það ekki táknað annað en það, að á gestinn var litið sem verndara heimilisins, sem hafði verið svipt forsj á sinni. En Flosi bregzt við sem ofstopamenni, hann þrífur hásætið og grýtir því í gólfiÖ og segist hvorki vera konung- ur né jarl og engin ástæða sé til að spotta sig. Þegar Hildigunnur talar við Flosa um blóðhefnd eftir Hösk- uld, svo sem eÖlilegt var um stór- brotna konu við þessar aðstæður, þá ræðir frændi hennar ekki við hana á sefandi og sannfærandi hátt um mis- smíði þar á, lieldur svarar hann þess- um hörðu oröum: „Eigi skortir þig grimmleik.“ Hér er greinilega ekki allt með felldu. En þetta skýrir Barði á þann hátt, að minningin um reynslu 195
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.