Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Side 123

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Side 123
Erlend tímarit armið í efnahagsmálum. í því íelst að jafnvægi beri að halda milli innflutnings og útflutnings; að hafizt skuli handa um þá fjárfestingu eina sem unnt sé að ljúka með þeirri tæknigetu sem Kínverjar ráða nú yfir; og loks að framkvæmdar séu hvers- kyns rannsóknir sem geri Kínverjum kleift að ráðast í ný verkefni án þess að treysta á utanaðkomandi tæknihjálp. Jafnframt ber að leggja áherzlu á að þetta er engan veginn svo að skilja að Kínverjar vilji verða sjálfum sér nógir á öllum sviðum, án þess að hagnýta sér millilandaviðskipti, heldur leggja þeir stöðuga áherzlu á að auka viðskipti sín við aðrar þjóðir. Onnur merking kjörorðsins „þróizt af eigin rammleik" — það er að segja sú merking sem tengd er alþýðu manna — merkir það að sérhver framleiðslueining þurfi að keppa að sem mestri framleiðslu- aukningu án þess að leita aðstoðar ríkisins. I þessu felst síðan tvennt: í fyrsta lagi það að sérhvert fyrirtæki, og einkanlega hvert ríkisfyrirtæki, eigi að skera niður í lág- mark fjárkröfur sínar til ríkisins og banka- kerfisins. Og í öðru lagi að sérhverju fyrir- tæki ber að reyna að bæta framleiðslu sína af eigin rammleik, einkum með því að taka upp nýjungar og endurbæta gamlar eða slitnar vélar. Maður kynni að ætla að með þessu móti fengist aðeins mjög takmörkuð framleiðslu- aukning. En sú er öldungis ekki raunin, heldur hefur frumkvæði almennings stuðl- að að því að hver einasta verksmiðja hefur getað aukið framleiðslu sína til mikilla muna þrátt fyrir mjög litla eða alls enga ríkisaðstoð. Raunar hafa afköst verksmiðj- anna venjulega aukizt þeim mun meira sem vélakosturinn hefur verið eldri og þörfin meiri á tækniumbótum. Sem dæmi um það hvemig verksmiðja hefur verið umsköpuð tæknilega „af eigin rammleik" langar mig til að minnast á Wia-tang vörubílaverksmiðjuna í Sjangæ1. Fyrir byltingu var þetta engin raunveruleg verksmiðja, heldur aðeins verkstæði sem gerði við langferðabíla fyrir enskt fyrir- tæki. Verkstæðið var þjóðnýtt 1949, en þá störfuðu þar 50 verkamenn. Eftir þjóðnýt- ingu var því breytt í vinnustofu til að gera við og endumýja úr sér gengna vörubíla og til þess að framleiða varahluti í vöru- bíla. Þetta tókst með því að hagnýta véla- kost þann sem fyrir var í verkstæðinu og koma upp málmsteypu. Smátt og smátt var verkstæðinu breytt í verksmiðju með því að endurbæta vélbúnaðinn og auka hann nokkuð. Aukningin fékkst m. a. með því að hirða gamla vélahluta sem ekki voru hag- nýttir annarstaðar. Árið 1957 var 50 manna verkstæði þannig orðið að lítilli verksmiðju með 270 verkamönnum sem þegar voru farnir að framkvæma meiriháttar viðgerðir á vörubílum. Þeir endurnýjuðu meira að segja mjög gamla bíla sem dugað höfðu í tuttugu eða þrjátíu ár og sem nú stuðluðu að því að vinna bug á erfiðleikum sem leiddu af hafnbanninu. Árið 1958, þegar Stóra stökkið hófst, voru athafnir verksmiðjunnar enn auknar. Eftir víðtækar umræður innan verksmiðj- unnar var ákveðið að láta framleiðslu bæt- ast við viðgerðirnar. Umskiptin voru mjög erfið. Með aðstoð verkfræðinga og tækni- fræðinga stofnuðu verkamennirnir smá- hópa til náms og rannsókna. Þeir voru þjálfaðir verklega og bóklega ýmist með kvöldnámi eða heimsóknum í aðrar verk- smiðjur. Smátt og smátt komu fram áþreif- anlegar tillögur um ýmsar framleiðsluað- ferðir. Frá 1958 til 1964 voru lagðar fram meira en 5000 slíkar tillögur. Þessar at- hafnir leiddu til þess að verksmiðjan gat 1 Frá þessari verksmiðju er sagt í bók Magnúsar Kjartanssonar, Bak viS bambus- tjaldiS, bls. 60—64. 233
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.