Tímarit Máls og menningar - 01.03.1966, Side 23

Bókmenntaárið 1965
A næsta andartaki er hann staddur uppi í sveit á hlaði bóndahæjar. Þar sér
hann hvar á að gizka tólf ára drengur stendur í eldslogum:
„Þegar dreingurinn er brunninn snýr Hann sér við og geingur framá hlað-
varpann. Fjöllin umhverfis eru sveipuð undarlegu rauðu myrkri sem færist
sífellt nær. Þetta undarlega myrkur leggur undir sig landið jafnt og þétt.
Innan stundar stendur Hann sjálfur inní því og það lykst um hann. Fyrst
mjúklega og hjúfrandi, síðan fastar. Að lokum kreistir það Hann eins og
járnkrumla ...“
Einhver ritdómari saknaði veruleikans í bókinni. Það er nú eins og á það
er litið. Hann er staddur í danssal:
„Alit í einu kveða við hróp og gífurleg fagnaðarlæti fylgja á eftir. Hann
lítur upp og það er ekki um að villast. Stóri loðni apinn sem talað hafði í
kvikmyndahúsinu geingur inneftir gólfinu. Dansinn hættir. Fólkið sem situr
meðfram veggjunum þýtur framá gólfið. Allir hópast kríngum apann, sem
ýtir frá sér með digrum handleggjunum.
Lifi foríngi vor. Lifi leiðtogi hins nýja mannkyns, hrópar fólkið ...“
Bókin á sér margar ljóðrænar fagrar myndir, teknar úr náttúrunni:
„Nótt. Heit þögul nótt og allt í einu rennur upp dagur. Hann er staddur í
lýngvöxnum hvammi á fljótsbakka. Ilmurinn úr lýnginu minnir hann á aust-
rænar þjóðsögur.
Unaðslegt samræmi er milli þessa ilms og hins þúnga árniðar.“
„í þykku myrkrinu svífa hvít ský og smátt og smátt koma í ljós grænar
starmýrar með vorbláar tjarnir hér og þar.
Um mýrarnar öslar hópur af skjöldóttum kúm. A einni tjörninni synda
tveir svanir. Þeir nálgast hvor annan með blíðuhótum ...
í sama bili taka starirnar að sýngja. Hver stör hefur sína persónulegu
rödd. Eingar tvær sýngja sama lagið.
Þessi undarlegi stararkór sýngur drykklánga stund, og inní saunginn ber-
ast annarlegir hljómar, líkt og hríngt sé litlum silfurbjöllum. Og lítil rauð
blóma sprínga út á störunum.
Að lokum fer allt að sýngja: Kúahópurinn, svanirnir, mófuglarnir, jafnvel
fjöllin. Og kúasmalinn hoppar sýngjandi af einni þúfu á aðra.
Hver sýngur sitt lag. Þannig heldur samkórinn áfram og alltaf bætist ný
rödd í hópinn. Fugl sem flýgur hjá eða fluga sem kemur einhversstaðar að.
Sólin birtist í fjallaskarði, heit og rauð og hellir sér yfir sýngjandi jörð-
ina. Einnig hún tekur undir saunginn með sterkri og bjartri rödd.“
13