Tímarit Máls og menningar - 01.10.1969, Qupperneq 54

Tímarit Máls og menningar
En þegar hér er komið sögu og hinn nýi heimur leitar á hug skáldsins,
hefir einnig hið gamalkunna og sjálfsagða breytt um svip. Þar sem Þorsteinn
frá Hamri áður gekk og kvað um mýrina heima, málsvara sinn, mætir hann
nú kaldri þoku og kveður:
Nú er þokan lögzt yfir vatnið
vegrnóð ógnandi vættur utanúr fjarskanum
og vill nú hremma mig í klær sér
gamlan vin (Þoka, Tannfé handa nýjum heimi, bls. 17)
Það sem áður var vinátta og gagnkvæmt traust er nú ógnun og fjandskapur.
Verðmætin hafa afskræmst. Og áfram:
nú hrasa ég á fjárgötunum
og steyti fót minn við kalviði
þarsem birkilundurinn óx
Allt hefir breytt lit og líki fyrir augum skáldsins er gist hefir heim asfaltsins.
Og andstæðurnar renna fram hver af annarri, og minningin eykur enn á þær:
fyrir nokkrum mánuðum
tróð ég þetta lýng
sveipaður hlýrri þoku
vinur þokunnar
hví eru hér sviknir eiðar
óvörum
rofin grið
Skáldið hefir ekki svikið eiða sína við æskustöðvarnar og telur sig ekki hafa
hrugðist þeim. Hrynjandi kvæðisins verður stökkari og hraðari er það kall-
ar fram spurningu sína í undrun sinni við umskiptin. Það ber hönd fyrir
höfuð sér, en svarar:
ég vænti mér ekki hlífðar
en dalur hví ertu mér harðleikinn
og hef ég þó eingu níði farið um þessa byggð
Þetta kvæði er svar skálds er ætlar kveðskap sínum þann hlut að vera skerfur
til daglegrar baráttu fólksins við þeim kulda er það mætir þegar það leggur
fram tillag sitt. Enda þótt Þorsteinn frá Hamri sé í ýmsum kvæðum sínum
innhverfur, fer því fjarri að hann ætli þeim að vera einhver innhverfur einka-
heimur, og þess vegna er sviðinn meiri í þessu kvæði en ella væri. Seinna, í
bókinni Lángnœtti á kaldadal, kveður hann um æskustöðvar sínar í ljóðinu
148