Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1982, Page 81

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1982, Page 81
Bókmenntagagnrýni dagbladanna hefur komið undanfarin ár — og er þó af nógu að taka!! Má ég segja frá eigin reynslu: er ég reyndi að lesa þessa bók í annað sinn varð mér illt! Það fylgir engin úttekt á þessum ósköpum, hvað þá að tekin séu dæmi úr sögunni og hefði þó ekki veitt af að undirbyggja svona stóryrði. Slík gagnrýni hefði að mínu mati betur verið óskrifuð. Svo ég noti lokaorð Illuga í ritdómnum: „Það eru nefnilega takmörk fyrir því hvað bjóða má lesendum upp á.“ Eftirtektarvert er að hvorki ritdómararnir þrír sem deila svo hart á Haustid er rautt, né raunar hinir tveir, velta fyrir sér hvernig höfundur heldur á þeirri stöðu sögumanns sem hann virðist ætla sögunni, þ. e. sögu- manns sem „ekki veit“, sem er ruglaður í ríminu og hefur ekki stjórn á atburðarásinni. Myndi maður þó halda að slíkt lægi gagnrýnanda nær en að deila á höfund fyrir að gera ekki eitthvað sem hann vísvitandi er að forðast. Kannski var það þessi vanræksla ritdómaranna sem rak Olaf Jónsson til að ræða þetta atriði í ritdómi um aðra bók (DV 5. jan. 1982). Hann kemst að þeirri niðurstöðu að þrátt fyrir allt hafi höfundur bókarinnar Haustiö er rautt „bæði yfirsýn og vald á veruleika sögunnar, að tjá hann og túlka fyrir lesendum eins og honum þykir henta. En þannig séð verður líka einfeldni sögunnar hennar mesta mein.“ Raunar er það almennt svo með þessa ritdóma, eins og þá sem ég ræddi fyrr, að gagnrýnendur sinna afar lítið frásagnartækni og byggingu verksins. Orð eins og „lipur penni“ (Jóhanna), „virðist geta sagt frá á nokkuð lifandi hátt“ (Jón Viðar), „á sýnilega létt með að lýsa fólki“ (Illugi) og „iðar stíllinn af smellnum samlíkingum og háði en verður þó stundum heldur tilþrifalítill" (Örnólfur), segja ósköp lítið án frekari umræðu og dæma. Rannveig leggur megináherslu á lesendabréfin í sínum skrifum og ræðir þau ítarlega— þó svo hún taki fram að þau stríði gegn sínum smekk, og finnst mér það mega vera fordæmi um að koma hreint fram við lesandann. En önnur atriði er frásagnartæknina varða ræðir hún ekki. Örnólfur gengur lengst í þeim efnum. Hann ræðir fyrst hvernig verkið sé bæði í andstöðu við minninga- bækur hins íslenska markaðar og við hina nýraunsæju skáldsögu. Hann fjallar um lesendabréfin og sérstæða persónusköpun og minnist á hvernig höfundur leikur sér að tíma og söguþræði. / sama klefa Hið almenna sinnuleysi gagnvart þeim þáttum skáldverka sem illa rúmast í endursögn þeirra og ég hef rætt að framan fékk mig til að athuga viðbrögð- in við þeirri skáldsögu frá í fyrra sem auk bókar Kristjáns sýndi hvað nýstárlegasta formgerð, en er eftir reyndari og þekktari höfund: / sama klefa eftir Jakobínu Sigurðardóttur. 447
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.