Tímarit Máls og menningar - 01.09.1982, Blaðsíða 126

Tímarit Máls og menningar
réttlæting frjálshyggjuhagfræðinnar.
Þessi niðurstaða ætti að vera marxistan-
um Asgeiri ánægjuefni.
Asgeir minnir með ásökunum sínum
á ritdómara Morgunblaðsins, sem spyr
sjálfan sig æ ofan í æ í grein sinni hverju
ég myndi svara viðhorfum ýmissa
manna til ýmissa mála: „Hverju hefði
Birgir Björn svarað honum?“ Það er
Hannes Hólmsteinn Gissurarson sem
ákveður spurningarnar og aðferðafræð-
ina og sá höfundur sem ekki vinnur eftir
höfði hans fær umsögnina: „Hann verð-
ur ekki tekinn alvarlega sem hagfræð-
ingur, fyrr en hann hefur skrifað aðra
bók og betri“. Og sagnfræðingurinn
heldur áfram: „sá grunur læðist að les-
endum /. . ./ að fyrri hluti bókarinnar,
að minnsta kosti sé uppsuða úr ein-
hverjum sænskum róttæklingaritum."
Þetta eru grófar aðdróttanir sem Hann-
es Hólmsteinn skyldi reyna að sanna, ef
hann vill ekki vera talinn réttur og slétt-
ur rógberi. Frjálshyggjumenn þurfa
ekki að ætla andstæðingum sínum sömu
vinnubrögð og sumir af samherjum
þeirra gera sig seka um eins og einmitt
Hannes hefur gert að umtalsefni á opin-
berum vettvangi. Þetta er bara hluti af
óhróðurstækninni. Rökræður mínar
um skrif íslenskra hagfræðinga og þjóð-
félagsfræðinga sem ég hef reynt að hafa
málefnalegar flokkar hann sem ómak-
legar árásir á saklausa einstaklinga. Samt
veit hann að ég valdi tilvitnanir sem lýsa
skoðunum umræddra manna vel. Það
vakti alls ekki fyrir mér að gefa í skyn
að þeir hefðu aðrar skoðanir en þeir
hafa, heldur þvert á móti vildi ég leiða
almenningi fyrir sjónir hvaða skoðanir
þeir raunverulega hafa. Vinnuaðferð
mín er ekki sú að gagnrýna menn fyrir
það sem þeir skrifa ekki um eins og
Asgeir og Hannes Hólmsteinn gera
heldur einmitt fyrir það sem þeir skrifa
um.
Ásgeir sakar mig um að gera sömu
skyssur og nýklassistarnir gera, þegar
ég skoða hlutverk einstaklinganna í
frjálshyggjuhagfræðinni. „Það er svo-
lítið merkilegt að Birgir gerir nákvæm-
lega sömu vitleysuna og nýklassistarnir
og slítur mannskepnuna úr tengslum
við umhverfi sitt.“ Þessi rangfærsla As-
geirs er ef til vill sú grófasta. Hann snýr
við hlutverkum og gerir gagnrýni mína
á nýklassíska hagfræði að sinni og stillir
mér upp sem andstæðingnum. Einskis
er svifist. I ákafa sínum verður ritdóm-
aranum á að gera mörg mistök í með-
ferð hugtaka og sem ég kem betur að í
næsta undirkafla. Svona vinnubrögð
ættu hvergi að sjást og ég tek undir
ummæli Asgeirs er hann segir: „til þess
að gagnrýni verði róttækum sósíalistum
það lífsafl sem hún þarf að vera, þá er
nauðsynlegt að hún sé vönduð og mál-
efnaleg."
Ásgeir fullyrðir að ég fari með rangt
mál, þegar ég lýsi Islandi sem dæmi-
gerðu efnahagslega vanþróuðu hráefna-
sölulandi með vanþróaða fiskfram-
leiðslu sem höfuðatvinnugrein útflutn-
ings með fallandi skiptagildi afurða er-
lendis. Eg vil byrja á að taka fram að
þetta rökstyð ég ekki í bókinni með
tilvitnun í gamla áróðursgrein eftir Ein-
ar Olgeirsson eins og Asgeir fullyrðir.
Þetta er rökstutt með miklu magni af
nýlegum haggögnum. Samkvæmt mæli-
kvörðum Efnahags- og framfarastofn-
unar Sameinuðu þjóðanna telst Island
vanþróað hagkerfi með tilliti til fram-
leiðsluhátta (Sjá gögn frá United
Nations Conference on Trade and De-
velopment og bók J. C. Ingram:
Intemationella ekonomiska problem). I
þjóðhagskýrslum sést að stór hluti út-
492