Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1982, Blaðsíða 127

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1982, Blaðsíða 127
flutnings er fiskafurðir og mikill hluti þeirra er óunninn eða lítt unninn. Sjá- varútvegur á Islandi er þess vegna frum- stæður atvinnuvegur, þótt hann sé fjár- magnsfrekur. Það sést ennfremur af op- inberum talnagögnum að einingarverð fiskútflutningsverðmæta á föstu verð- lagi í íslenskum krónum hefur nánast staðið í stað frá stríðslokum, hækkað dálítið 1960—70 en lækkað eftir það. Skiptagildi íslenskra fiskafurða gagnvart erlendum úrvinnsluafurðum hefur þess vegna fallið, og þessu falli er best lýst með falli íslensku krónunnar gagnvart erlendum gjaldmiðlum. I Frjálshyggj- unni eru ræddar ýmsar aðferðir til að endurspegla þetta verðhrun, ég vísa einkum til bls. 165, töflu 19. En Ásgeir er sýnilega blindaður af peningaverð- breytingum og neitar að horfast í augu við hin ójöfnu skipti í utanríkisverslun- inni. Trúlega aðhyllist hann utanríkis- verslunarkenningar Ríkardó og má síst til þess hugsa að hvorki samkeppni né jafnvægi hafa einkennt íslensk utanríkis- viðskipti undangengna áratugi. Ásgeir gefur í skyn að ég geri mig sekan um verstu þversagnir hvað varðar kaupgjaldsmál. Annars vegar á ég að vera þeirrar skoðunar „að laun séu svo lág að þau séu lægri en sem nemur jaðar- framlagi vinnuaflsins" og hins vegar „að kauphækkanir séu að miklu leyti runnar undan rifjum stórfyrirtækjanna“. Og svo gamnar Ásgeir sér yfir því að sam- kvæmt þessu sé fráleitt að vera á móti ISAL, enda „vita allir sem fylgst hafa með efnahagsmálum á Islandi að erlend stórfyrirtæki hafa átt þátt í því að hækka laun, þannig að íslenskir kapítal- istar hafa kvartað sáran og málgögn verkalýðsins (?) eins og Þjóðviljinn tóku undir sönginn“, skrifar Ásgeir. I fyrsta lagi veit Ásgeir að það er rétt hjá Umsagnir um b<ekur mér að launaþróun á Islandi hefur verið verkalýð óhagstæð undanfarin ár. Ekk- ert lýsir því betur en sú staðreynd að kaupgjald að meðaltali má ætla lægra en nemur jaðarframlagi verkalýðs. Rök- stuðning minn fyrir þessu véfengir Ás- geir ekki, en hann segist hafa haft „lúmskt gaman af þeirri kenningu". Eg veit ekki hvað kætir hann. í öðru lagi veit Ásgeir að hlutdeild innlendra fram- leiðsluþátta hefur farið minnkandi í framleiðslukostnaði ÍSAL og er nú miklu minni en upphaflega var gert ráð fyrir, sumpart vegna rýrnandi kaup- gjalds og raforkuverðs að raunvirði og sumpart vegna mikilla verðhækkana á innfluttum framleiðsluaðföngum (meðal annars vegna „hækkunar í hafi“). Þegar ISAL býður launahækkanir um- fram það sem innlendir kapítalistar gera og geta boðið, þá er það gert á kostnað innlendra skattgreiðenda sem þurfa að niðurgreiða rafmagnskostnaö og skattá- kvæði. Innlendu fyrirtækin hafa ekki tök á sömu rausn, enda hafa þau marg- faldan raforkukostnað og skattbyrði á við ISAL. Islenska ríkið hefur ekki efni á að veita öllum kapítalistum jafnódýrt rafmagn né heldur skatta þá alla jafnlágt og ISAL (til að hækka launin í landinu?) vegna þess að gauksunginn í Straumsvík er svo dýr. I þriðja lagi virðist Ásgeir ekki skilja heildarsamhengið í stóriðju- pólitíkinni, ef hann telur vaxandi hlut- deild erlendra stóriðjufyrirtækja leysa vanda íslensks verkalýðs. Eignarýrnun hagkerfisins af álsamningnum ætti að vera honum umhugsunarefni. Fjár- mögnun á fleiri gauksungum myndi gera Island að allsherjar skattafangelsi íslensks verkalýðs. Það verður vonandi fyrir „sögulokin" sem íslenskri alþýðu verður þetta ljóst. Annars er allt um seinan og landið orðið aftur að nýlendu. 493
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.