Tímarit Máls og menningar - 01.09.1982, Síða 61

Latneskur andi
börn beggja, hvor á sínum stað, sín eigin börn í húsvarðarkompunni og
börn húsbóndans í skrautsölum hússins.
Eg hafði veitt því athygli að í garði húsvarðarins voru nokkrir hérar í
búri og börnin höfðu alið dýrin þar hluta af vetri og voru dýrin orðin
spök og afar hænd að börnunum sem áttu einnig nokkrar kanínur.
Dýrin voru höfð með í ferðinni til fjallsins. Þegar þangað kom var
slegið upp borði, eldur kveiktur og bornir fram fordrykkir.
Nú var dýrunum hleypt úr búrinu og hélt ég að þau ættu að fá frelsi í
skógi vöxnum hlíðunum. Oðru nær. Dýrin voru orðin hænd að
börnunum og börnin urðu að ýta þeim frá sér með prikum inn í runna.
Jafn skjótt lögðu fullorðnir frá sér hina hásiðuðu drykki, gripu lurka og
hófu eltingarleik við spök dýrin uns þau náðust. Greip þá húsvörður-
inn þau og hélt þeim uppi á afturfótunum meðan börnunum var leyft
að murka úr þeim lífið við mikil hróp og fögnuð, annað hvort með
priki eða því að höggva handarjaðrinum snöggt á hálsinn.
Eftir slátrunina kjössuðu og klöppuðu börnin dýrunum, en húsvörð-
urinn skerpti á eldinum. Dýrin voru síðan matreidd á dýrlegan hátt og
étin meðan þeirra var minnst sem ástkærra vina. Allir tóku þátt í
hátíðinni, bæði húsbændur og þjónar og sást enginn munur á hámennt-
uðum húsbændum og ólæsum þjónum.
A heimleiðinni sagði vinur minn:
Maður verður að koma stöku sinnum til móts við fólkið, Franco
verður ekki eilífur og þar sem lýðræði ríkir byggist allt á vinsældum og
atkvæðum.
Seinni sagan gerist í Lissabon á dögum byltingarinnar þar árið 1974.
Dag einn í miðri byltingu, þegar óreiða ríkti á öllum sviðum og fólk
hafði almennt um annað að hugsa en fagurfræði var auglýst að René
Huyghe frá Frönsku akademíunni ætlaði að halda fyrirlestur um
sálargerð hinna fögru lista, einkum um list Leonardo da Vinci, í
Gulbenkíanmenntastofnuninni. René er þekktur fagurfræðingur og
ákvað ég að hlusta á fyrirlesturinn sem hefur eflaust verið kominn á
skrá um fyrirlestrahald á vegum stofnunarinnar löngu áður en byltingin
var gerð en honum ekki aflýst þótt allt þjóðfélagið riðaði til falls, að
minnsta kosti á yfirborðinu.
Gulbenkíanstofnunin er stór bygging, en þar sem efni fyrirlestrarins
var á þröngu sviði var hann haldinn í meðalstórum sal. Salurinn fylltist
brátt af fólki klæddu samkvæmt fatatísku sem var í engu samræmi við
ólguna sem ríkti í þjóðfélaginu. Karlmennirnir voru í stífpressuðum
427