Tímarit Máls og menningar - 01.09.1982, Qupperneq 115

Umsagnir um bakur
lenskufræðinga og bókmenntafræðinga
sem aldrei þreyttust á að senda mér
tóninn (og uppskáru Iitlar þakkir fyrir,
en kanski einhvern árangur). Hvar vor-
uð þér nú þegar yðar var mest þörf?
Tökum dæmi: „Með upphleðsluhugtak-
inu er átt við getu fyrirtækisins til að
auka við fjárhagshöfuðstólinn milli
ára . . .“ (bls. 63); „ . . . .kapítalistarnir
héldu að sér höndum í fjárfestingum . . .“
(bls. 103); „ . . . .áhættuvilji og arð-
semiskrafa kapítalistanna gæti farið úr
samræmi við heildargetu í hagkerfinu
. . .“ (bls. 105); „ . . .að skoða þróun hag-
kerfisins í tímasamhengi". (bls. 105) I
sumum tilfellum hefði verið auðvelt að
einfalda hlutina eins og t.d. þegar rætt
er um „að sérhver framleiðsluþáttur sé
samsettur af einsleitu mengi í þeirri
merkingu að sérhver eining framleiðslu-
þáttarins hafi nákvæmlega sömu fram-
leiðsluhæfni fyrir framleiðsluferlið".
(bls. 20) Orðið mengi er hér notað
þannig að þeir sem þekkja merkingu
þess staldra við og lesa þetta aftur og
aftur. Allir hinir skilja ekkert vegna þess
að orðið mengi nægir til að fæla þá frá.
Það sem Birgir á við má einfaldlega orða
þannig: að sérhver framleiðsluþáttur
(t.d. vinnuafl eða jarðnæði) standi
saman af einingum sem allar hafi sömu
framleiðslugetu.
Þótt ég hafi skilið þetta vegna þess að
ég vissi það nú reyndar áður, þá eru
margar setningar í bók Birgis sem ég gat
ómögulega skilið. Eg þori ekki einu
sinni að giska á hvað þetta þýðir: „En
um hagvísindi, líkt og önnur vísindi,
gilda lögmál, tengd náttúrunni og viss-
um þjóðfélagslegum veruleika, sem að
vísu geta aldrei orðið annað en persónu-
bundið mat hagfræðingsins á ytri um-
gjörð; en þau eru almenn í eðli sínu og
þurfa ekki að leiða til óvísindalegra
vinnubragða“.(bls. 222) Birgir hefur líka
þá náttúru að útskýra orð sem ég þekki
vel þannig að ég skildi ekkert hvað hann
var að fara. M.a.s. hið hversdagslega orð
framleiðsla fær þessa útreið: „Oll
umræða um hugtakið framleiðsla á vita-
skuld ekki við um raunverulega fram-
leiðslu að magni fremur en almennt ger-
ist í hagmálaumræðu, heldur fram-
leiðslu í merkingunni áætlað vegið
meðalverð allra afurða og áætlað magn“.
(bls. 72) Ekki veit ég hvað Birgir ætlaði
að segja þarna en útkoman er hreint
bull. Á öðrum stað útskýrir Birgir hug-
takið samfellt fall með þessum orðum:
„Fall er samfellt, þegar unnt er að skil-
greina það á innbyrðis samræmanlegan
hátt í sérhverjum punkti fallsins . . . .“
(bls. 21) Þeir sem kunna smávegis í
stærðfræði vita að þetta er bull, en þeim
sem minna kunna er varnað þess skiln-
ings sem gagnsæi íslenskrar tungu gæti
gefið þeim, ef útskýringunni væri
sleppt.
Ekki bætir það úr skák að Birgir not-
ar mörg algeng orð í annarri merkingu
en þeirri sem algeng er. Orðið hagfræði
merkir ekki lengur hagfræðikenningar
almennt, heldur ákveðnar hagfræði-
kenningar. Ef leitað er í orðskýringum í
bók Birgis þá kemur í ljós að hagfræði
(ekki skáletrað) er skilgreind eins og
nýklassistar skilgreina viðfangsefni sitt,
en bagfrœði (skáletrað) er skilgreind
sem hagfræði frjálshyggjunnar. Orðið
kapítalismi merkir ekki lengur hagkerfi
af ákveðinni gerð, heldur „sú hagstefna
sem byggir á klassískri, nýklassískri,
nýnýklassískri eða keynesíanskri hag-
fræði og einstaklingshyggju". (bls. 249)
Orðið tekjujöfnuður fær einnig nýja
merkingu sem ég vissi ekki um áður
(bls. 255—6) o.s.frv. Eftir að maður
hefur lesið nokkrar blaðsíður af þessu
TMM VIII
481