Tímarit Máls og menningar - 01.02.1986, Qupperneq 75

Frá draumi til draums
Á Hafnarárum sínum (1875 — 1882) orti Gestur Pálsson ljóðabálk í
átta köflum, Árin líða. Þar rekur skáldið ævi sína fram til þess tíma.
Kvæðið er líklega ort snemma á Hafnarárum Gests. Sveinn Skorri
Höskuldsson færir að því haldgóð rök, í riti sínu um Gest Pálsson, að
kvæðið sé ort undir sterkum áhrifum frá Byron, einkum ljóðinu
Draumurinn,4 þótt auðsjáanlega lýsi Gestur eigin ævi.5 Söknuður
hefst á lokaorðinu, sem er ritað upphafsstöfum í Árin líða,
„HVAR“.6
Það má ganga út frá því sem vísu að Jóhann Jónsson hafi frá
ungum aldri verið handgenginn verkum Gests Pálssonar, annað er
útilokað, slík er staða Gests í bókmennta- og menningarsögu Islands.
Reyndar bendir ýmislegt til þess að hann hafi einnig verið þaulkunn-
ugur æviatriðum og einkamálum Gests.
Elín Thorarensen, ekkja í Reykjavík, gaf út kver með minningum
sínum um Jóhann Jónsson, þegar fimmtíu ár voru liðin frá fæðingu
hans. Um tíma var kært með þeim Jóhanni og kallaði hún hann
Angantý og gaf bókarkorninu það nafn. Henni farast svo orð:7
Vorið 1916 fluttist ég úr Þingholtsstræti suður á Laufásveg 27; þar bjó
föðursystir mín, Ingunn Blöndal. Hún leigði mér nokkuð af íbúðinni
sinni, og við höfðum eldhús saman. Ingunn frænka var góð við mig og
lét mig ekki gjalda þess, að Angantýr var hjá mér. Einn dag, þegar við
vorum einar, sagði Ingunn við mig: „Eg sé vel, að þetta er ósköp erfitt
fyrir þig, en ég er viss um, að honum þykir vænt um þig.“ Ingunn var
gáfuð kona og frjálslynd. Hún átti sína sögu. Þegar hún var ung
stúlka, var hún trúlofuð Gesti Pálssyni skáldi . . .
Meyjarnafn Ingunnar Blöndal var Ingunn Elín Jónsdóttir. Hún
átti heima í Bæ í Króksfirði þegar ástir tókust með henni og Gesti
Pálssyni. Hún varð heitkona hans en sagði honum upp eftir skamma
trúlofun. Þau sáu hvort eftir öðru alla ævi.
Þeim frænkunum varð skrafdrjúgt um ástamálin eins og títt er um
konur og þótt ungir og gáfaðir menn þykist hafnir yfir kvennahjal
má telja meira en líklegt að ekki hafi það allt farið fyrir ofan garð og
neðan hjá Jóhanni, trúlegra miklu að hann hafi notað tækifærið til
þess að fræðast um Gest Pálsson.
Árin líða er langdregið, sumsstaðar hálfklúðurslegt, gamaldags
kvæði, samt les það enginn án þess að verða snortinn af einlægni þess
og frásögn. Söknuður er alger andstæða — orðfæri svo meitlað að
TMM V
65