Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1997, Qupperneq 9

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1997, Qupperneq 9
SKÁLDIÐ OG HEIMURINN vegna þess að hann hafði ekkert fullnægjandi skírteini upp á það að hann væri skáld ... Fyrir nokkrum árum veittist mér sá heiður og gleði að kynnast Jósep Brodskí. Ég tók þá eftir því að hann, einn skálda sem ég hef þekkt, kallaði sig skáld næstum því af ástríðu og hann sagði það án innri togstreitu, á svo eðlilegan hátt að það var næstum ögrandi. Ég held að þetta hafi hann gert vegna þess að hann minntist hins auðmýkjandi ofbeldis sem hann hafði verið beittur áður fyrr. í hinum skárri löndum, þar sem virðing manna er ekki jafn blygðunarlaust fótum troðin, vilja skáldin auðvitað vera birt, lesin og skilin, en nútildags gera þau hins vegar nánast ekkert til þess að greina sig frá öðru fólki í sínu hversdagslífi. Samt er ekki langt síðan skáldin, á fyrstu áratugum aldarinnar, gengust upp í að ögra og hneyksla með úthugsuðum klæðaburði og einkennilegu hátterni. En það var alltaf sýning, ætluð áhorfendum. Síðan kom augnablikið þegar skáldið lokaði hurðinni á effir sér, tók af sér frakkann og glingrið, hina Ijóðrænu leikmuni, og varð einsamalt í þögn sinni, í bið sinni eftir sjálfu sér með óskrifað blað fyrir frarnan sig. Því það er hið eina sem skiptir máli þegar allt kemur til alls. Eitt enn til athugunar: Nú framleiða menn kvikmyndir sem fjalla um rnilda vísindamenn og listamenn og líf þeirra. Sæmilega metnaðarfullur leikstjóri setur sér það markmið að kynna og festa á filmu á trúverðugan hátt allan sköpunarferilinn sem leiðir til hinna miklu uppgötvana og listaverka. Honum tekst ágætlega að lýsa vísindamanninum: Tilraunastofan með tólum og tækjum og allt gangverk vélanna fangar athygli áhorfandans. í þessari stund liggur líka fólgin sú dramatík sem hvílir í óvissunni um hvort tilraunin, sem nú er gerð í þúsundasta skipti, muni að lokum leiða til hinnar þráðu niðurstöðu. Kvikmyndir um listamenn geta líka verið þess virði að sjá - það er hægt að fylgjast með málverki verða til, frá fyrsta pensildrætti til hinsta. Og í kvikmyndum um tónskáld er tónlistin með allan tímann - frá fyrstu stefunum sem tónskáldið heyrir í höfði sínu til fullbúins hljómsveitarverks. Allt er þetta svolítið barnslega einfalt og segir ansi lítið um það sérkennilega hugarástand sem stundum er kallað innblástur, en í þessum tilfellum er að minnsta kosti eitthvað að horfa á og hlusta. Verra er það með skáldin. Þeirra vinna hreinlega gerir sig ekki í mynd. Maður situr við borð eða liggur uppi í sófa, starir á vegginn eða upp í loft, skrifar annað slagið nokkur orð, strikar þau út eftir korter og svo líður klukkustund án þess að nokkuð gerist . . . Hvers konar áhorfendur gætu nokkru sinni horft á slíkt til lengdar? Ég nefndi áðan innblásturinn. Flest nútímaskáld færast undan að svara þegar spurt er hvað innblástur sé og hvort eitthvað sé til sem kalla megi þessu TMM 1997:2 7
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.