Skáldskaparmál - 01.01.1990, Blaðsíða 127

Góðar sögur eða vondar
125
„Þeir nafnar sóttust í ákafa, Þorbjörn aumingi og Þorbjörn vesalingur, og
lauk svo að þeir féllu báðir“ (2039).
Viðureign Þórðar og Ásbjarnar í knattleik á Miðfjarðarísi er lýst svo:
„Það var einn dag að Þórður var að leik og Ásbjörn og skyldu þeir á leikast.
Og einn tíma felldi Þórður hann Ásbjörn allmikið fall svo að bops kvað í
skrokkinum á honum.
„Og féll nú veisugaltinn," sagði Þórður.
Hann svarar fá um. Og annað sinn er þeir tókust til þrífur Ásbjörn til Þórðar
svo að hann féll á kné.
„Og fór þar meyjarkinninn," sagði Ásbjörn, „og væri þér varla kvæmt í leik
með rosknum mönnum" (2015-16).
Þarna eigast við hugrakkir menn og sterkir í gráum leik en engir kotungar
eða vesalingar.
Kímnin í Þórðar sögu er öll af þessu tagi, grálynd og mestanpart á kostnað
lítilmagnans.
Um stíl
Þórðar saga er rituð í anda íslendinga sagna og til þeirra eru stíllegar fyrirmyndir
sóttar. Fáein atriði í Þórðar sögu bera keim af lærðum stíl. Ekki getur það talist
frábrugðið hinum eldri Islendinga sögum, hvorki fjölbreytt né mikið að magni og
auk þess koma mörg einkenni lærðs stíls ekki fyrir í sögunni.10
Setningar eru yfirleitt hliðskipaðar og stuttar. Til dæmis má taka þegar segir
frá bardaganum við Indriða en þar eykur stuttaraleg setningaskipun hraðann í
frásögninni: „Síðan sækja þeir allir að honum. Sigurður austmaður leggur til
Þórðar með spjóti og kom í skjöldinn og renndi út af og niður í völlinn. Hann
laut eftir laginu. Og er Þórður sá það hjó hann til hans. Kom það á Sigurð
miðjan og tók í sundur fyrir ofan mjaðmirnar. I þessu hjó Þorfinnur til Þórðar
og kom í skjöldinn og sneið af mikinn mána af skildinum. Þórður hjó á fótinn
Þorfinni fyrir ofan kné og tók af fótnn“ (2026). Með líku móti eru aðrar
bardagalýsingar.
Orðaröð er frjálsleg og má finna mörg dæmi um óbeina orðaröð. Nefna má
samtal Eiðs og Skeggja (2014) og ræðu Þórðar (2009) þar sem óbeina orðaröðin
verður til að auka áhersluna á því sem sagt er. Fleiri dæmi um slíka áherslu:
„Ófær, áin maður“ (2012) og „Bráðráðið þykir mér þú bróðir gert hafa um
heitorðið mitt er eg var ekki að frétt áður“ (2019).
Liðfall af ýmsu tagi kemur alloft fyrir: „Gættu smíðar þinnar, eg mun ferðar
minnar" (2013).
Stöku sinnum er mishljóman: „Hann reið norður Vatnsskarð ... og koma
nokkuru fyrir dag ...“ (2035).
Sögulegri nútíð er vel beitt og sjást kostir hennar til að auka hraða í frásögn
t.d. í kaflanum um björgun Eiðs (2013).