Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2005, Blaðsíða 156

minningargreinum í Morgunblaðinu og verður vitnað til þeirrar rannsóknar
hér.
Vinsælasti sálmurinn á íslandi er jólasálmurinn Heims um ból, þýskur
sálmur í þýðingu Sveinbjarnar Egilsonar sem hefur verið í íslensku sálm-
abókinni frá 1871. Af 10 vinsælustu sálmunum eru samtals þrír jólasálmar.
Til viðbótar Heims um ból eru það í Betlehem er barn ogfœtt og / dag er
glatt í döprum hjörtum (Pétur Pétursson 2001: 257-258) Næst vinsælasti
sálmurinn á íslandi er Ó Jesú bróðir eftir séra Pál Jónsson (1812-1889) sem
hefur verið í sálmabókinni frá 1886, oftast notaður sem barnasálmur. Þessi
sálmur er einnig notaður sem bæn, einkum fyrsta versið sem margir kunna
og fara með á kvöldin við rúm bama sem kvöldbæn. Það hefur móðir
Jóhannesar úr Kötlum greinilega gert. Fjölmargir kunna þetta vers utanað
og nefna sem uppáhalds bæn sína þegar um það er spurt. Vinsælasta eða
algengasta bænin meðal íslendinga er að vísu Faðir vor (fær 660 tilnefn-
ingar af 1126 mögulegum) en Ó Jesú bróðir besti kemur sem bæn númer
fjögur í röðinni (110 af 1126 mögulegum). Versið Vertu guð faðir faðir
minn eftir Hallgrím Péturssson, er önnur vinsælasta bæn íslendinga, en hún
er eins og kunnugt er eitt af erindunum í 44 passíusálmi hans. Þetta erindi
er einnig að finna sem sálm í sálmabókinni (nr. 373). Vertu yfir og allt um
kring eftir Sigurð Jónsson frá Presthólum er þriðja vinsælasta bæn íslend-
inga.
Tafla 15. Sálmar og vers í minningargreinum í Morgunblaðinu árin 1953,
1973 og 1993.
1953 1973 1993
Fjöldi minnargargreina alls (N) 387 1101 4783
Fjöldi minningargreina
með sálmi eða versi 83 231 1588
Minningargreinar með sálmi eða versi sem hlutfall af öllum minningargreinum 21% 21% 33%
(Heimild: Pétur Pétursson 1997)
Fimmta bænin í röðinni er Nú legg ég augun aftur og er hún fyrsta erindi
sálms sem hefur verið í íslensku sálmabókinni frá því 1871 og oft sunginn
154