Þjóðmál - 01.09.2009, Blaðsíða 5

Ritstjóraspjall
Haust 2009
_____________
Þjóðmál HAUST 2009 3
Það er skrýtið að upplifa það að fólk skuli vera farið að rífast á ný um grund völl
þjóðskipulagsins eftir allt sem á undan er
gengið í sögu 20 . aldar . Ekki alls fyrir löngu
komu til landsins fyrirlesarar á vegum
félagsskapar sem kallar sig Nýhil og töluðu
um ágæti kommúnisma og marxisma .
Það skiptir engu máli þótt 100 milljónir
liggi í valnum eftir kommúnistatilraunir
20 . aldar . Ungt fólk laðast enn að þessari
stefnu .
Við bankahrunið þóttist þetta fólk og
aðrir vinstri menn hafa himin höndum
tekið .
Rétt eins og rónarnir koma óorði á
áfengið hafa óábyrgir fjármálamenn komið
óorði á viðskipta- og athafnafrelsi . Það
er ekki frelsið sem brást í bankahruninu
heldur mennirnir sem misnotuðu það .
Þess vegna þarf reglur sem endurspegla og
treysta í sessi gott siðferði . Það er ekki til-
viljun að Adam Smith, höfuðpostuli frjáls
markaðs búskapar, skrifaði jöfnum höndum
um siðferði og viðskipti . Frjáls markaður án
góðs siðferðis er ekki eftirsóknarverður .
Og hvers vegna er það? Vegna þess að
frjáls markaður er ekki afstrakt veruleiki,
ekki eitthvert hagfræðilegt reikningsdæmi,
hann er umhverfi mannfélagsins, umhverfi
okkar allra . Er eftirsóknarvert að búa í
samfélagi þar sem hver fer sínu fram, getur
logið, svikið og prettað óáreittur og gefið
skít í uppsafn aða visku kynslóðanna?
Það kostar harða baráttu að viðhalda
góðu siðferði í viðskiptalífinu . Við höfum
reynt það á sjálfum okkur á undanförnum
árum að það er nánast illmögulegt að
boða gott siðferði í viðskiptum þegar
dansinn kring um gullkálfinn fer úr
böndunum . Margt ágætt fólk, sem flestir
hefðu talið heiðarlegt og vammlaust, varð
hrunadansinum að bráð . Enginn lagði við
hlustir þegar Davíð Oddsson tók pening-
ana sína út úr Kaup þingi-Búnaðarbank-
anum . Þá höfðu stjórn endur bankans sýnt
í verki hvernig þeir litu öðrum þræði á
banka starfsemi – spilavíti sem gerði þeim
sjálfum kleift að hagnast óheyrilega mikið .
En nær allur landslýður hreifst af glysinu
og glaumnum . Smám sam an magn aðist
úr öllu valdi trylling s legur dans í kring-
um gullkálfinn sem byrgði öll um sýn – al-
menningi, stjórn mála mönn um, em bætt-
is mönnum, „útrásar vík ing unum“ sjálf um .
Þetta blasir við okkur núna .
Jón Ásgeir Jóhannesson sagði að það stæð-ist enginn maður 300 milljónir . Sam -