Þjóðmál - 01.09.2009, Síða 29

Þjóðmál HAUST 2009 27
Fjölmargt hefur verið ritað og rætt um þá sérstæðu atburði sem áttu sér stað í
íslensku samfélagi síðustu mánuði og sagan
vitnar nú um . Ýmislegt af því sem lagt hefur
verið til málanna hefur verið á málefnalegum
grunni reist, en því miður má benda á margt
í umræðunni sem betur hefði aldrei komið
fyrir sjónir landsmanna . Vissulega er öllum
frjálst að tjá skoðanir sínar og miðla þeirri sýn
sem reynsla þeirra og staða gerir þeim kleift
að vega og meta, en það þýðir ekki endilega
að allar séu þær af hinu góða . Menn hafa
ekki varið tjáningarfrelsið með oddi og egg
einvörðungu vegna góðra skoðana, heldur
vegna þess frelsis sem hverjum manni er
ætlað að njóta til orðs og æðis .
Svo djúpstæð áhrif hefur fall bankanna
og þjóðfélagskreppan sem því fylgdi haft,
að nokkrar bækur hafa nú þegar litið
dagsins ljós sem taka á þessum ógnvænlega
samtímaviðburði . Þær eru misjafnar að stærð
og gerð og margt bendir til þess að mark mið
þeirra sé ólíkt . Í þessari grein er ekki ætlun in
að brjóta til mergjar efni og innihald þeirra
sem slíkra, heldur gera að umfjöllunarefni
grein sem birtist í Fréttablaðinu hinn 18 .
júní síðastliðinn og bar yfirskriftina „Fjórar
bækur um hrun“ . Þar skrifar Þorvaldur
Gylfason, prófessor, pistil um fjórar bækur
sem komið hafa út á síðustu misserum . Gerir
hann þeim skil á sína vísu . Tel ég að útlistun
hans og umfjöllun sé mjög ábótavant og að
gagnrýni hans sé í hæsta máta ómálefnaleg .
Bendir margt til þess að gagnrýni hans
beinist fremur að ákveðnum persónum
en því innihaldi sem bækurnar hafa að
geyma . Er sú gagnrýni afar persónuleg og
gerir allt annað en að gefa rétta mynd af
umfjöllunarefni bókanna .
Bækurnar fjórar
Í fyrsta lagi fjallar Þorvaldur um bók Ólafs Arnarsonar, Sofandi að feigðarósi, en hún
hefur vakið mikla athygli fyrir efnistök
og þær ályktanir sem höfundur dregur af
ástæðum þess að svo fór sem fór . Þá tekur
hann til umfjöllunar bók sagnfræðingsins
dr . Guðna Th . Jóhannessonar sem ber
titilinn Hrunið . Hún er viðamest þeirra
bóka sem út hafa komið um hinar
efnahagslegu hamfarir . Þriðja bókin sem
Þorvaldur nefnir til sögunnar er svo bók
Þorkels Sigurlaugssonar, Ný framtíðar sýn,
en af ýmsum ástæðum er umfjöllunin um
hana mjög einkennileg og mun ég gera
það að sérstöku umtalsefni hér að neðan .
Að lokum fjallar Þorvaldur um bók Jóns
Stefán Einar Stefánsson
Málefnalegt
manngreinarálit?