Þjóðmál - 01.09.2009, Page 97

Þjóðmál HAUST 2009 95
bréfu m, minnisblöðum, yfirlýsingum og
fundargerðum sem helst hafa komið til
álita . Þá tekur við heim ildaskrá sem er
kaflaskipt í óprent aðar heimildir og skjala-
söfn; prentaðar heimildir; blaða-
greinar, heimildarmenn og fjölrit .
Loks er svo nafnaskrá aftast .
Fagleg uppsetning er reyndar
sérlega mik ilvæg riti af þessu tagi .
Bókin er í raun afhjúpunarsagnfræði,
greinargerð fyrir niðurstöðum sem
hljóta að breyta hefð bundnum
hug mynd um um Hafskipsmálð á
róttæk an hátt . Þá skiptir auðvitað
miklu hvaðan heimildir koma og hvers eðlis
þær eru .
Viðfangsefni bókarinnar
Það er mikill kostur við bókina og við horf
höfundarins, að henni er ekki ætlað að vera
endanleg allsherjarúttekt á Hafskipsmál-
inu . Höfundur gefur hvergi til kynna að
hann sé að loka málinu og hafi sagt allt sem
segja þurfi . Þvert á móti getur hann þess í
inngangi, að efni bókarinnar einskorðist
við þau atriði málsins sem ekki hafa verið
almenningi kunn og sem hann hefur
dregið fram í dagsljósið með rannsóknum
sínum .
Efni bókarinnar má því skipta í tvo
meginþætti . Annars vegar aðdragandann að
gjaldþroti Hafskips þar sem fjallað er um
rekstrarerfiðleika félagsins og viðbrögðin
við þeim, ýmsar samningsumleitanir og
sam einingaráform, kostulegt leynimakk,
leynisaminga og meira og minna ólöglegan
gjörning opinberra aðila að ógleymdum
ótrúlegum trúnaðarbresti þáverandi rík is-
lögmanns gagnvart þáverandi sam göngu-
ráðherra eins og ráðherrann fyrr ver andi
gefur yfirlýsingu um í bókinni .
Hins vegar fjallar svo bókin um ýmis
réttarfarsleg atriði, svo sem fordæmalausa og
umfangsmikla rannsókn skiptastjóra bús ins,
vinnubrögð þeirra, ótrú leg fjölskyldutengsl
annars skipta stjórans við Eimskipafélagið og
skýrslu skiptastjóranna til ríkissaksóknara .
Hún fjallar um gæslu varðhald yfir Hafs-
skips mönn um og „rétt lætingar“
þess, og um meint afskipti skipta-
stjóranna af opinberri lög reglu-
rannsókn . Þá er fjallað um hinn
langa feril ákærumeðferða frá því
lögreglurannsókn lauk og þar
til Hæsta réttardómur féll loks í
málinu, rúmum fimm árum eftir
að stjórnarmenn Hafskips voru
hnepptir í gæsluvarðhald í beinni
útsendingu .
Af þessari nálgun og efnistökum leiðir
einnig, að bókin fjallar nánast ekkert um
hina miklu og oft mjög villandi og særandi
fjölmiðlaumfjöllun sem málið fékk . Þó
eru leidd að því þung rök að rannsókn
skiptastjóranna hafi fyrst og síðast mótast
af „fréttaflutningi“ Helgapóstsins, eða a .m .k .
að gengið hafi verið út frá sannsögli þeirra
vitna sem jafnframt höfðu verið helstu
heimildarmenn Helgarpóstsins . Þá er lítið
fjallað um hið pólitíska fjaðrafok sem
málið olli og ekkert um ýmsar pólitískar
afleiðingar þess . Báðum þessum efnis-
þáttum er hins vegar vel til skila haldið í
bók Stefáns Gunnars .
Róttæk hógværð
Í lok meginmálsins er svo tíu blaðsíðna
kafli þar sem dregnar eru saman helstu
niðurstöður höfundarins . Það var vel til
fundið og kemur erindi bókarinnar betur
til skila .
Í þessari heimfærslu kemur hógværð
höf undarins skemmtilega í ljós . Hann er
afskap lega spar á að draga víðtækar eða
afger andi ályktanir af niðurstöðum sínum
sem þó eru býsna athyglisverðar og jafnvel
oft lyginni líkastar . Hann er vægast sagt
enginn smiður samsæriskenninga .