Gerðir kirkjuþings - 01.01.2013, Page 88

88 89
þjóðkirkjunni, ár frá ári, um það bil 0,5%. En ólíkt því sem hér hefur gerst hefur Danska
kirkjan auknar tekjur, þrátt fyrir fækkun, þar sem kirkjuskatturinn hefur hækkað þar á
liðnum árum. Sóknirnar þar hafa áfram ráð á launuðu starfsfólki til safnaðarstarfa, eins
og hér var raunin líka um árabil. Nú liggur það fyrir að sóknargjöld hafa verið skorin
niður hér umtalsvert og meir en almennt var gert hjá öðrum stofnunum. Um það má lesa
í skýrslu sem þáverandi innanríkisráðherra lét gera í fyrra. Nefndinni var skipuð til að
meta áhrif niðurskurðar fjárveitinga á starfsemi þjóðkirkjunnar og afleiðingar þess ráðs að
haldið yrði áfram á þeirri braut. (Skýrsla til ráðherra, 30. apríl 2012).
Sóknir sem áður höfðu á að skipa starfsfólki í æskulýðsstarfi eða barnafræðslu hafa þurft
að segja því starfsfólki upp. Staða djákna sem m.a. hafa sinnt starfi meðal aldraðra er í
talsverðri óvissu og sums staðar hafa sóknir þurft að segja upp organistum eða minnka
starfshlutfall þeirra. Aðeins þrjár sóknir hafa nú presta sem launaðir eru af sóknargjöldum,
en þeir voru mun fleiri fyrir nokkrum árum. Skerðing á sóknargjöldum hefur um leið bein
áhrif á sameiginlega sjóði kirkjunnar sem búa við minni tekjur og veita þar af leiðandi
minni styrki til sóknanna sem margar hverjar eru skuldsettar og hafa reitt sig á stuðning
þessara sjóða. Sóknirnar grípa þá m.a. til þess ráðs að segja upp starfsfólki til að mæta
þeirri skerðingu.
Nú þegar þetta er ritað hefur það gerst í fyrsta sinn í mörg ár að boðað er að sóknargjöld
hækki eitthvað á næsta ári. Hækkunin mun þó ekki breyta því að fjárhagur margra
sókna er erfiður og safnaðarstarfið líður fyrir það. Viðhald kirkna sömuleiðis og rekstur
safnaðarheimila sem reist hafa verið af miklum myndarskap á undanförnum áratugum er
að sliga sumar sóknir.
Þessi erfiðu fjárhagsstöðu sókna verður að hafa með í myndinni þegar rætt er um stöðu
prestsþjónustunnar í kirkjunni. Nú verður kallað eftir því að prestar sinni (að nýju) ýmsu
í safnaðarstarfinu sem sóknirnar höfðu launað starfsfólk til að annast, en hafa þurft að
segja upp. Jafnljóst er að starfið hlýtur að dragast saman og sumt falla alveg niður. Því
hefur umræðan um ólaunað starfsfólk komið á dagskrá af meiri þunga en áður, eins og á
kirkjuþingi. Vera má að sóknir sem eru verulega skuldsettar verði að grípa til enn frekari
aðgerða og horfast í augu við að afsala sér húsnæði eins og safnaðarheimilum þar sem þau
eru ekki samtengd kirkjunni sjálfri. Sala á kirkjum, í sparnaðarskyni, hefur ekki enn komið
hér til tals. Víða erlendis, t.d. í Bretlandi og í Danmörku hafa kirkjur verið settar á sölu.
Ástæður eru ekki bara þungur rekstur oft gamalla, friðaðra kirkna, heldur er kirkjusókn
látin einnig ráða, eins og í Kaupmannahöfn.
Samantekt
Nefndin leggur hér fram tillögur í þremur liðum ásamt undirliðum. Í stuttu máli fjalla þær
um:
1. Að koma sem fyrst á samstarfssvæðum um land allt.
2. Að tryggja tilveru samstarfssvæðanna í lögum og starfsreglum
3. Að leggja til viðmið um skipan prestsþjónustunnar og láta þau koma til framkvæmda.