Orð og tunga - 01.06.1988, Qupperneq 193

Jörgen Pind: UmbrotsfoTritið TfiX
181
í þessari jöfnu er l svonefnt \linepenalty, refsistig sem sérhver lína fær. Ef
höfundar vilja stytta ritsmíðar sínar geta þeir m.a. gert það með því að hækka
þessa einkunn. Sennilega er þó auðveldara að ná því markmiði með öðrum
aðferðuin!
Ekki er úr vegi að sýna dæmi um það hvernig TgX fer að því að brjóta
um línur í efnisgrein. Hér verður greint írá því hvaða kostum TgX veltir upp
þegar brotin er um fyrsta efnisgreinin í Brennu-Njáls sögu og línubreidd er höfð
nákvæmlega 10 cm. Utkoman verður þessi:
Mörður hét maður er kallaður var gígja. Hann var sonur Sig-
hvats hins rauða. Hann bjó á Velli á Rangárvöllum. Hann var
ríkur höfðingi og málafylgjumaður mikill og svo mikill lögmaður
að engir þóttu löglegir dómar dæmdir nema hann væri við. Hann
átti dóttur eina er Unnur hét. Hún var væn kona og kurteis og
vel að sér og þótti sá bestur kostur á Rangárvöllum.
Alls finnur TgpC 21 leið við að brjóta um þessa efiiisgrein en sú útkoma sem
hér er sýnd er sú besta í þeim skilningi að hún fær lægstu leiðareinkunnina. Á
mynd 3 eru sýndar allar þær leiðir sem TgX kannar í leit að besta umbrotinu.
Þykka línan sýnir það umbrot sem varð fyrir valinu. Leiðareinkunnin er alls 3.840
stig. I ljós kemur að fyrsta línan fær lökustu einkunnina í þessari efnisgrein eða
2.600 stig. Hins vegar er sú skipting langtum skárri en skiptingin á eftir orðinu
„sonur“ því þá hefði leiðareinkunnin fyrir fyrstu línuna orðið heil 22.321 stig.
Rétt er að ítreka hér að TgX eru mjög þröngar skorður settar við að teygja á
línum og þjappa þeim saman og þær leiðir sem sýndar eru á mynd 3 eru allar
innsm þeirra marka. Ef slakað er á kröfunum sem gerðar eru til TgjX að þessu
leyti (með því að fá breytunni \tolerance hærra gildi en það sem sjálfgefið er)
fyndi TgX vitaskuld mun fleiri leiðir gegnum efnisgreinina.
Hér fara á eftir þrjú önnur dæmi um hugsanlegt umbrot fyrrgreindrar efiiis-
greinar. Fyrst er sýnd næstbesta leiðin sem hefur leiðareinkunnina 4.099.
Mörður hét maður er kallaður var gígja. Hann var sonur Sig-
hvats hins rauða. Hann bjó á Velli á Rangárvöllum. Hann var
ríkur höfðingi og málafylgjumaður mikill og svo mikill lögmaður
að engir þóttu löglegir dómar dæmdir nema hann væri við. Hann
átti dóttur eina er Unnur hét. Hún var væn kona og kurteis og vel
að sér og þótti sá bestur kostur á Rangárvöllum.
Næst kemur önnur útgáfa sem fær leiðareinkunnina 22.353.
Mörður hét maður er kallaður var gígja. Hann var sonur Sig-
hvats hins rauða. Hann bjó á Velli á Rangárvöllum. Hann var
ríkur höfðingi og málafylgjumaður mikill og svo mikill lögmaður að
engir þóttu löglegir dómar dæmdir nema hann væri við. Hann átti
dóttur eina er Unnur hét. Hún var væn kona og kurteis og vel að
sér og þótti sá bestur kostur á Rangárvöllum.