Orð og tunga - 01.06.2008, Blaðsíða 17

Orð og tunga - 01.06.2008, Blaðsíða 17
Ganti Kristmannsson: Þegar manni verður orða vant! 7 barnamyndir með ensku tali fyrir þá sem ekki þola íslensku talsetn- inguna. Enn sem fyrr eru kvikmyndir og sjónvarpsefni að mestu leyti á ensku, krafan um enskukunnáttu verður æ háværari, einkennileg áköll viðskiptalífsins eftir tvítyngi sýna gjörbreytt viðhorf sem eng- inn þorir orðið að mótmæla og í sumum deildum Háskóla íslands, eins og t.d. félagsvísindadeild, er hreinlega gerð sú krafa að doktors- ritgerð skuli vera á ensku „nema sérstök rök séu fyrir því að hafa hana á íslensku".4 Þessi lokun á umdæmi íslenskunnar er vafalaust gerð með það í huga að „vera með" í fræðasamfélagi nútímans utan íslands en vekur um leið spumingar um hvort ekki megi alveg eins mennta fólk erlendis og tryggja þannig betur samband þess við hið alþjóðlega fræðasamfélag. Þessi umdæmisflótti frá íslensku á sér einnig stað í stjómkerfinu; staðla, sem gilda hér á landi, þarf ekki að þýða nema að hluta.5 Þegar er farið að vísa til enskra texta í löggjöf um flugmál; þessir textar hafa réttargildi hér en eru ekki á íslensku. Þessi þrýstingur mun vaxa um- talsvert vegna þess að menn vilja síður greiða fyrir þjóðtungima það sem hún kostar og hún kostar miklu meira en orðabækur. En menn gleyma því þá hversu mikilvægar þjóðtungurnar eru í lýðræðisþróun Vesturlanda, svo mikilvægar að vel má halda því fram að án þeirra hefði hún sennilega ekki átt sér stað. Móðurmálsvæðing Vesturlanda varð til þess að miklu fleiri höfðu aðgang að upplýsing- um um það sem máli skipti því vegurinn til mennta varð styttri með því að verða einfaldlega læs á móðurmálinu fremur en erlendu máli; þannig hafði móðurmálsvæðingin vafalaust áhrif á menntun kvenna, alþýðu manna og annarra sem ekki höfðu átt þess kost að afla sér þekkingar á móðurmálinu. Birtingarmynd þessa sambands móður- máls og lýðræðis má sjá í samtímanum í túlkaklefum Evrópusam- bandsins þar sem sjálfsmynd hverrar þjóðar, sem tekur þar þátt, kem- 4Sams konar krafa kom fram hjá Orra Vésteinssyni, andmælanda við doktorsvörn Láru Magnúsardóttur í Hugvísindadeild í júní 2007, með þeim rökum að lesendur á íslensku væru fáir og einungis erlendir fræðimenn gætu haft áhuga á viðfangsefni úr sögu íslands á síðmiðöldum. Rök um fáa lesendur eiga reyndar við yfirgnæfandi meirihluta doktorsritgerða sem ritaðar eru og eins má halda því fram að umdæmið innan málsins verði aldrei til ef fræðin útiloka málið frá viðfangsefnum sínum. 5Ef þeir eru þýddir þá greiða þeir sem þurfa að nota þá sérstaklega fyrir. Flestir aðrir „íslenskir" staðlar eru síðan seldir á góðu verði á ensku. Sjá vefsíðu Staðlaráðs íslands: http://www.stadlar.is
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138

x

Orð og tunga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.