Skagfirðingabók - 01.01.2016, Blaðsíða 7

7
SÖLVI SVEINSSON
KAUPMANNSHJÓNIN Á SAUÐÁRKRÓKI,
HARALDUR JÚLÍUSSON
OG GUÐRÚN I. BJARNADÓTTIR
I
ÁRIÐ 1919 tók mjúklega á Króksurum,
öndvegistíð alla daga á þorra og
bændur keyptu síld í stórum stíl handa
búfénaði sínum fyrir spottprís því að
síldarspekúlantar sátu uppi með ótal
tunnur fullar af síld sem útlendingar
höfðu engan áhuga á að kaupa. Ein-
hverjir fóru á hausinn. Gæftir voru með
besta móti á Króknum, afli þokkalegur
og menn sinntu líka andans málum
í Skagafirði milli róðra og gegninga,
söngæfinga og útreiðartúra. Í sæluvikunni
hélt Jónas Kristjánsson læknir erindi
um fatnað, en sr. Hálfdan Guðjónsson
talaði um skáldskap. Sigurður Skagfield
söng fyrir fullu húsi, sr. Sigfús Jónsson
á Mælifelli sagði kalli sínu lausu og
gerðist kaupfélagsstjóri á Króknum, en
Tryggvi Kvaran tók við brauðinu. Fyrir
handan dvaldist Jóhann Sigurjónsson
skáld í Bæ og velti fyrir sér hafnargerð í
Höfðavatni og fékk sér neðan í því til að
hressa sig – hann dó svo síðla sumars úti
í Kaupmannahöfn. Hartnær 50 þúsund
fuglar veiddust á flekana við Drangey
og voru góðir í maga eftir allt saltmetið
vetrarlangt. Svo kom sumarið og bændur
heyjuðu vel. Þetta voru umskipti frá
árinu áður þegar hafís var við land og
uggur í brjósti fólks. Á Króknum bjuggu
475 manns um fardaga 1919, en ríflega
4.300 sálir í héraðinu öllu. Lífið var
manni og málleysingjum gjöfult, von
um nýja og bjarta tíma blómstraði.
Og 28. júní 1919 var opnuð ný búð á
Króknum, Verzlun Haraldar Júlíussonar.
Ekki var henni spáð langlífi þrátt fyrir
rósalíf ársins – en hún er þó enn opin
almenningi og er af því nokkur saga.
II
HARALDUR Júlíusson fæddist 14. febrúar
árið 1885 í Barði á Brekkunni ofan við
Akureyri, húsið stóð í Brekkubrúninni
þar sem nú heitir Eyrarlandsvegur,
Menntaskólahúsið skáhallt handan
við götuna, ögn sunnar. Faðir hans var
(Kristján) Júlíus Kristjánsson (1848–
1923) keyrari sem svo var kallaður
vegna starfa síns, hann flutti eitt og
annað á hestvagni sínum fyrir bæjarbúa
og bændur í grenndinni og sinnti auk
þess annarri daglaunavinnu þegar hún
bauðst. Hestvagninn bætti hag Júlíusar
því að í hönd fóru byggingartímar á