Skagfirðingabók - 01.01.2016, Blaðsíða 197

MINNINGARTAFLA GÍSLA JÓNSSONAR Í HÓLADÓMKIRKJU
197
11 Í vísitasíu haustið 1844 segir að leturtaflan sé óuppsett, en 1860 er hún fyrir »innri dyrum hins úrfellda
sacristes.« Hugsanlegt er að Guðbrandur Stephensen hafi gengið frá henni og smíðað skápinn um leið og
hann kom fyrir þremur legsteinum í garðinum, á árabilinu 1844–1847. Sjálfur skápurinn var endursmíðað-
ur 1989 og fóðraður að innan með fjalavið meira en var áður. Upplýsingar frá Þorsteini Gunnarssyni arkitekt.
12 Sjálf minningartaflan (skáphurðin) er 134x72 cm að stærð, og skápurinn með umgjörð 179x105 cm.
Dyrafaldurinn rís 15 cm frá vegg. Skápurinn nær niður á steingólfið og er að innanmáli 162x69 cm, dýpt 45
cm og hæð þröskuldar 34 cm. Taflan er gerð úr eikarfjölum sem hafa rýrnað nokkuð og sprungið.
13 Líklega hafa átt að vera íslenskar endingar á dagsetningunum, 30da, 9da og 20da, en danski handverksmaðurinn
sem gerði töfluna ritaði þær að dönskum hætti.
14 Sveinbjörn Rafnsson: Oldsagskommissionens præsteindberetninger fra Island. Nogle forudsætninger og
konsekvenser. Aarbøger forn nordisk oldkyndighed og historie 2007, Kbh. 2010, 228 og 242.
þar sem dyragættin hafði verið.11 Minn-
ingartaflan er hurðin á skápnum og í
kring er upphleyptur svartur dyrafaldur.
Textinn er með gylltu snarhandarletri
á svörtum grunni og gylltur rammi í
kring.12
Síra Gísli Jónsson
er fæddur 30de September 1766,
útskrifadur úr Hólaskóla 1784,
settur Conrector vid sama skóla 1791.
Hann giftist 9de September 1796
tók prestsvígslu 20de Júlí 1817,
þjónadi Prestsembætti fram á vorid 1838,
og andadist 13 November s. á.
fadir fimm dætra sem enn eru á lífi
og eins sonar er ádur var latinn.
Munu lengi
minnast hans
þeir er hann
þekktu gjörla; –
lifir önd
efri heimum
æ í dýrd
Drottins barna.13
Grafskriftin fylgir gamalli hefð, sem var
rótgróin hér á landi á 19. öld og fyrr.
Finnur Magnússon orti mikið um ævina,
m.a. tækifærisljóð, bæði á íslensku og
dönsku.14 Hann brá gjarnan fyrir sig
fornyrðislagi eins og í grafskrift Gísla.
Hann var sérfróður um fornan kveð-
skap og því handgenginn hinum fornu
bragarháttum. Finnur var víðkunnur
fræðimaður og í góðum tengslum við
æðstu menn í Kaupmannahöfn. Það
var því vel til fundið að fá hann til að
minnast látins frænda síns.
Heimildaskrá:
Auk heimilda sem tilgreindar eru í texta
og neðanmálsgreinum má nefna eftir-
farandi:
Þjóðskjalasafn Íslands:
Kirknasafn: Hólar í Hjaltadal
AA3: Kirkjustóll 1784–1918.
Skjalasafn prófasta: Hólar í Hjaltadal
AA/ 6: Vísitasíubók 1823–1835.
AA/ 8: Vísitasíubók 1838–1841.
AA/ 9: Vísitasíubók 1841–1845.
AA/ 10: Vísitasíubók 1851–1860.
AA/ 11: Vísitasíubók 1861–1885.