Tímarit Máls og menningar - 01.02.2011, Blaðsíða 82

82 TMM 2011 · 1
Kjartan Ólafsson
Nokkrar athugasemdir
við bók Þórs Whitehead
Sovét-Ísland óskalandið
Bókin ber með sér að höfundinum er efst í huga að færa sönnur á tvær
staðhæfingar. Önnur staðhæfingin er að á árunum 1921–1946 hafi
hópur manna á vegum Kommúnistaflokks Íslands, svo og forvera hans
og arftaka, verið búinn skotvopnum, enda hafi yfirlýst markmið þessara
stjórnmálasamtaka verið „að hrifsa völdin í landinu með vopnavaldi“
(Sovét-Ísland óskalandið, m.a. bls. 22–39, 148–152, 170–172, 325–327
og 428). Hin staðhæfingin, sem Þór reynir að færa sönnur á, er að þeir
um það bil tuttugu og fimm Íslendingar sem fóru til náms í Moskvu á
árunum 1929–1938 hafi fengið þar „þjálfun í hernaði og mannvígum“
(Sovét-Ísland óskalandið, bls. 90–102).
Sjálfsagt er að skoða með opnum huga á hvaða sönnunargögnum
prófessorinn byggir sínar stóru og í hæsta máta alvarlegu fullyrðingar.
Verður þá fyrst litið á skrif hans um skotvopnin í Reykjavík.
I. Heimavígstöðvarnar
Fyrsta dæmi Þórs um vopnabúnað íslenskra kommúnista er frá árinu
1921 þegar Ólafur Friðriksson, þáverandi ritstjóri Alþýðublaðsins, kom
með ungan rússneskan pilt hingað til lands og hugðist taka í fóstur.
Drengurinn var með augnsjúkdóm sem einhverjir læknar töldu vera
smitandi og notuðu stjórnvöld það sem tilefni til að vísa drengnum
úr landi. Á þetta vildi Ólafur ekki fallast og taldi að um væri að ræða
pólitíska ofsókn á hendur sér. Þegar lögreglan kom að sækja drenginn
á heimili Ólafs í Suðurgötu 14 voru þar fyrir allmargir vinir hans og
tókst þeim að því sinni að koma í veg fyrir handtökuna. Mjög heitt var í
kolunum næstu daga og ráðagerðir í liði Ólafs um að verjast áfram í húsi