Tímarit Máls og menningar - 01.02.2011, Blaðsíða 140

D ó m a r u m b æ k u r
140 TMM 2011 · 1
að ég sé að biðja um annað verk en það sem Haukur Ingvarsson ætlaði sér að
skrifa má geta þess að ég saknaði nokkuð fjölbreytilegri tenginga við íslenska
bókmenntasögu en Haukur býður upp á, t.a.m. virðist mér blasa við að tengja
efasemdir Laxness um skáldsöguna og tilraunir hans með nýtt frásagnarform
við verk ýmissa annarra höfunda, ekki síst Þórbergs Þórðarsonar sem segja má
að hafi átt í slíkum tilraunum í gegnum allt sitt höfundarverk, enda hafnar
hann skáldsagnaforminu afdráttarlaust strax í upphafi ritferils síns.
Að lokum eru hér örfáar athugasemdir um frágang Andlitsdrátta samtíðar-
innar. Bókin er hluti af ritröð Hins íslenska bókmenntafélags og Reykjavík-
urAkademíunnar sem ber yfirskriftina „Íslensk menning“ og er sú fimmta í
röð þeirrar ritraðar. Hér er um útgáfu vandaðra fræðirita að ræða og efast ég
ekki um að einnig sé vandað til frágangs og prófarkalesturs. Það slys hefur þó
orðið hér að hluti heimildaskrár hefur fallið burt. Ekki er ólíklegt að hér sé um
að ræða mistök í umbroti bókarinnar og má geta sér til um að heila síðu vanti
í skrána (234). Það sem gerir þessi mistök sérlega óheppileg er sú staðreynd að
þar með falla af heimildaskrá tveir helstu fræðimenn í verkum Halldórs Lax-
ness, þ.e.a.s. þeir Peter Hallberg og Halldór Guðmundsson, sem Haukur vísar
oft til (og fram kemur að sjálfsögðu í aftanmálsgreinum). Önnur umbrotsmis-
tök má sjá á síðumótum 63/64 þar sem sama lína er tvítekin og e.t.v. eru það
líka umbrotsmistök að tilvísunarmerki á s. 83 eru ekki rétt. Haukur skrifar
mjög læsilegan og góðan texta og hvergi vottar fyrir klúðri eða þokukenndum
útlistunum á fræðikenningum, sem er mikill kostur. Hvergi rakst ég á villur í
stafsetningu en innsláttarvillur eru örfáar (s. 88, 147, 209). Þessir ágallar sem
hér eru nefndir rýra á engan hátt fræðilegt gildi bókar Hauks Ingvarssonar
sem er mikilvægt framlag til Laxnessrannsókna.
Tilvísanir
1 Sjá t.a.m. guðfræðinginn Gunnar Kristjánsson: „Liljugrös og járningar. Um séra Jón Prímus.“
Andvari 1992; bókmenntafræðinginn Ástráð Eysteinsson: „Í fuglabjargi skáldsögunnar.“
Skírnir (vor) 1993; mannfræðinginn Gísla Pálsson: „Hið íslamska bókmenntafélag. Mann-
fræði undir Jökli.“ Skírnir (vor) 1993; skáldið og guðfræðinginn Hjört Pálsson: „Eru Vikivaki
og Kristnihaldið hliðstæðar táknsögur.“ Ekkert orð er skrípi 2002; og rithöfundinn Bjarna
Bjarnason: „Systkinabækurnar Kristnihald undir Jökli & Drakúla.“ Lesbók Morgunblaðsins 17.
jan. 2004.
2 Um Innansveitarkroniku sjá t.a.m. Preben Meulengracht Sørensen: „Sjálfum sér trúr“. Tímarit
Máls og menningar 1972, Guðrúnu Nordal: „Innansveitarkronika.“ Heimur skáldsögunnar
2001 og Viðar Hreinsson: „Íslenska akademían: Kotungar í andófi.“ Skírnir, haust 1999. Um
Guðsgjafarþulu sjá t.a.m. Matthías Johannessen: „Málþing um Guðsgjafarþulu.“ Bókmennta-
þættir 1985 og einnig fjallar Helga Kress um allar þessar þrjár sögur í: „Okkar tími – okkar
líf. Þróun sagnagerðar Halldórs Laxness og hugmyndir hans um skáldsöguna.“ Sjö erindi um
Halldór Laxness 1973.
3 Á 100 ára afmæli Laxness var bókinni auk þess dreift til áskrifenda Morgunblaðsins.