Tímarit Máls og menningar - 01.02.2011, Blaðsíða 106

Tó m a s R . E i n a r s s o n
106 TMM 2011 · 1
Hinn heppni Heberto
Heberto Padilla var fáorður í ævisögu sinni um líðanina eftir fangelsis-
vistina en vinur hans hefur lýst því hvernig hann drakk sig fullan á
kvöldin, fór út á svalir og öskraði formælingar gegn Kastró. Vinir hans
björguðu honum inn áður en öryggislögreglan skarst í leikinn. Trúlega
leið honum svipað og fyrrnefndum Reinaldo Arenas, sem líka kynntist
öryggislögreglunni og skrifaði í Áður en dimmir: „Áður en ég fór með
játninguna átti ég góðan félaga; stoltið. Eftir játninguna átti ég ekki
neitt.“ 13
Hetjuskapur er afstætt hugtak. Padilla afneitaði sínu fyrra sjálfi
eftir barsmíðarnar, ólíkt Fidel Kastró sem hafði verið fangi einræðis-
herrans Fulgencios Batista og hélt fræga ræðu – Sagan mun sýkna mig.
Munurinn var þó sá að aðbúnaður Kastrós var eins og á góðu hóteli
og enginn fékk að blaka við honum litla fingri. Kannski var það vegna
þess að foreldrar Kastrós þekktu Batista-fjölskylduna.14 Ýmsir aðrir sem
lentu síðar í fangelsum Batista voru ekki jafn vel tengdir og báru merki
pyntinga ævilangt eins og Carlos Franqui.15
Ögrandi hreinskilni Hebertos Padilla gerði hann að hentugu fórnar-
lambi þegar hert var á ritskoðuninni og fælingarmátturinn aðalatriðið;
svona fer fyrir þeim sem viðra sjálfstæðar skoðanir. Það liðu þrjátíu ár
þar til kúbanskir valdamenn viðurkenndu að það hefðu verið mistök að
berja Heberto Padilla og trójuhestskvæðin fóru að birtast í kúbönskum
ljóðasöfnum. Það var þó menntamálaráðherrann Abel Prieto sem
gekkst við skömminni, Fidel Kastró hefur aldrei gert neitt rangt. Margir
ófrægir Kúbanir hafa í gegnum tíðina þurft að þola meiri þjáningar en
Padilla vegna skoðana sinna, og líka dauða. Heberto Padilla var í hópi
hinna heppnu; hann gat glaðst yfir því í tvö ár, frá 1998 til 2000, að
sumir kúbanskir valdamenn væru ekki lengur vissir um að það hefði
þjónað málstaðnum að rústa lífi hans.
Á Kúbu dagsins í dag snýst allt um þá fyrirætlan stjórnvalda að losa
sig við meira en milljón manns af launaskrá og láta það fólk ýmist
vinna á eigin vegum eða hjá fyrirtækjum sem reyndar eru ekki fædd
enn. Ríkið hefur ekki efni á að halda þessu fólki í óarðbærum störfum.
Vonandi eru inni í þeirri tölu þær tugþúsundir af njósnurum sem
byggðu upp enn betri gagnagrunn á Kúbu en Sjálfstæðisflokkurinn
hefur nokkru sinni ráðið yfir á Íslandi. Og vonandi eignast Kúbanir
líka einhvern tímann þá valdamanneskju sem sýnir alþýðutónlist þeirra
þá virðingu sem henni ber. Þá væru þeir búnir að eignast þann bongó-
spilara sögunnar sem stæði undir nafni.