Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.2012, Page 134

Tímarit Máls og menningar - 01.02.2012, Page 134
D ó m a r u m b æ k u r 134 TMM 2012 · 1 menntanna, hann reynir að henda reiður á lífið með hjálp skáldskapar. Frásögnin er sögð í fyrstu persónu, sett fram sem nokkur konar minningasaga þar sem sögumaður tengir sífellt hug- leiðingar sínar og minningar við bók- menntir enda sér hann lífið fyrir sér sem ljóðaúrval: „Lífið. Selected poems“, eins og segir á síðu 88 og víðar í bók- inni. Í heimi Sýrópsmánans f léttast sem sagt stöðugt saman heimur skáldskapar- ins og heimur hins áþreifanlega „veru- leika“. Og kannski má segja að í því sé fólgin tilraun sögumanns til að að reyna að brjóta niður það þykka „skilrúm“ sem tímar okkar „hafa fyrir löngu smíð- að […] milli draums og veruleika“. Þarna á milli „liggja engin leynigöng lengur“ því „þetta skilrúm er þykkara en Kínamúrinn enda var það mun leng- ur í smíðum en hann og kostaði fleiri mannslíf“ (39). Í skrifum um Sýróps- mánann er talað um texta Eiríks sem „dulkóðaðan“ hvað þetta varðar og að lesandinn finni stöðugt fyrir þörf til að rekja þræðina út úr verkinu í leit að dýpri skilningi á söguheimi þess (sjá t.d. ritdóm Hjalta Ægissonar á vef Víðsjár- þáttar Ríkisútvarpsins og lýsingu í umsögn dómnefndar Menningarverð- laun DV). Það getur áreiðanlega verið skemmtilegur leikur að grafast fyrir um rætur allra textatengsla og vísana í Sýrópsmánanum en það er hins vegar ekki nauðsynlegt; bókarinnar má njóta án þess, enda hlyti hún að teljast mis- heppnuð sem sjálfstætt listaverk ef svo væri ekki. Hins vegar víkkar það að sjálfsögðu merkingarheim textans þegar lesandi ber kennsl á vísanir og tengsl. Þótt frásögn Sýrópsmánans fylgi ekki línulegum frásagnartíma, skipti á milli nokkurra sögusviða og víða sé skotið inn stuttum hugleiðingum – eða örfáum orðum – á milli lengri kafla þá er hér engu að síður um heildstæða frásögn að ræða að mestu leyti. Sögusviðin eru fjögur. Í fyrsta lagi Reykjavík undir oki þokunnar, eins og lýst hefur verið. Í öðru lagi lítið þorp úti á landi þar sem sögumaður hverfur aftur til bernsku sinnar þegar hann bjó hjá ljóðelskum afa sínum. Í þriðja lagi Ítalía, en þangað fer sögumaður ásamt konu sinni og barnungum syni í því skyni að flýja þokuna og hlúa að ástarsambandi sem virðist í brotum. Hann kemst þó að því að erfitt að flýja þokuna því „þessi borg, Reykjavík, er víðar en ætla má af landa- kortinu […] Borgarbúi er ekki fyrr far- inn burt en borgin heldur í humátt á eftir honum“ (82). Fjórða sviðið er svo hugarheimur sögumanns, eins og áður er lýst, og sem stundum virðist ekki síður slungið þoku en hinn áþreifanlegi heimur. Eins og í fyrri bókum sínum, 39 þrep á leið til glötunar (2004) og Undir himninum (2006) er Eiríkur Guð- mundsson öðrum þræði að leika sér að formi sjálfsævisögunnar og eflaust ekki tilviljun að fyrsta vísun hans til annars bókmenntaverks er í skáldævisögu Nabokovs, Look at the Harlequins. Hugleiðingar um minni og gleymsku koma víða við sögu: Sumt man ég vel. Annað man ég alls ekki. Eitthvað hef ég skrifað í dag- bókina mína, margt er þar afar óljóst því stundum hef ég gripið til dulmáls, sem blekkir engan nema sjálfan mig. Það er eins og einhver eða eitthvað tali upp úr svefni, en það er ævisaga mín. (13) Stuttu síðar segir: „Það má vel vera að lyfin sem ég tók á unga aldri, allt of snemma, hafi gert mig að vafasamri heimild, til frambúðar“ (15). Rétt á eftir fer sögumaður í fylgd vinar síns til grímugerðarmanns og grímur og spegl- ar reynast meðal hinna gegnum gang- andi stefja frásagnarinnar; allt kunnug-
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.