Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.2012, Síða 134

Tímarit Máls og menningar - 01.02.2012, Síða 134
D ó m a r u m b æ k u r 134 TMM 2012 · 1 menntanna, hann reynir að henda reiður á lífið með hjálp skáldskapar. Frásögnin er sögð í fyrstu persónu, sett fram sem nokkur konar minningasaga þar sem sögumaður tengir sífellt hug- leiðingar sínar og minningar við bók- menntir enda sér hann lífið fyrir sér sem ljóðaúrval: „Lífið. Selected poems“, eins og segir á síðu 88 og víðar í bók- inni. Í heimi Sýrópsmánans f léttast sem sagt stöðugt saman heimur skáldskapar- ins og heimur hins áþreifanlega „veru- leika“. Og kannski má segja að í því sé fólgin tilraun sögumanns til að að reyna að brjóta niður það þykka „skilrúm“ sem tímar okkar „hafa fyrir löngu smíð- að […] milli draums og veruleika“. Þarna á milli „liggja engin leynigöng lengur“ því „þetta skilrúm er þykkara en Kínamúrinn enda var það mun leng- ur í smíðum en hann og kostaði fleiri mannslíf“ (39). Í skrifum um Sýróps- mánann er talað um texta Eiríks sem „dulkóðaðan“ hvað þetta varðar og að lesandinn finni stöðugt fyrir þörf til að rekja þræðina út úr verkinu í leit að dýpri skilningi á söguheimi þess (sjá t.d. ritdóm Hjalta Ægissonar á vef Víðsjár- þáttar Ríkisútvarpsins og lýsingu í umsögn dómnefndar Menningarverð- laun DV). Það getur áreiðanlega verið skemmtilegur leikur að grafast fyrir um rætur allra textatengsla og vísana í Sýrópsmánanum en það er hins vegar ekki nauðsynlegt; bókarinnar má njóta án þess, enda hlyti hún að teljast mis- heppnuð sem sjálfstætt listaverk ef svo væri ekki. Hins vegar víkkar það að sjálfsögðu merkingarheim textans þegar lesandi ber kennsl á vísanir og tengsl. Þótt frásögn Sýrópsmánans fylgi ekki línulegum frásagnartíma, skipti á milli nokkurra sögusviða og víða sé skotið inn stuttum hugleiðingum – eða örfáum orðum – á milli lengri kafla þá er hér engu að síður um heildstæða frásögn að ræða að mestu leyti. Sögusviðin eru fjögur. Í fyrsta lagi Reykjavík undir oki þokunnar, eins og lýst hefur verið. Í öðru lagi lítið þorp úti á landi þar sem sögumaður hverfur aftur til bernsku sinnar þegar hann bjó hjá ljóðelskum afa sínum. Í þriðja lagi Ítalía, en þangað fer sögumaður ásamt konu sinni og barnungum syni í því skyni að flýja þokuna og hlúa að ástarsambandi sem virðist í brotum. Hann kemst þó að því að erfitt að flýja þokuna því „þessi borg, Reykjavík, er víðar en ætla má af landa- kortinu […] Borgarbúi er ekki fyrr far- inn burt en borgin heldur í humátt á eftir honum“ (82). Fjórða sviðið er svo hugarheimur sögumanns, eins og áður er lýst, og sem stundum virðist ekki síður slungið þoku en hinn áþreifanlegi heimur. Eins og í fyrri bókum sínum, 39 þrep á leið til glötunar (2004) og Undir himninum (2006) er Eiríkur Guð- mundsson öðrum þræði að leika sér að formi sjálfsævisögunnar og eflaust ekki tilviljun að fyrsta vísun hans til annars bókmenntaverks er í skáldævisögu Nabokovs, Look at the Harlequins. Hugleiðingar um minni og gleymsku koma víða við sögu: Sumt man ég vel. Annað man ég alls ekki. Eitthvað hef ég skrifað í dag- bókina mína, margt er þar afar óljóst því stundum hef ég gripið til dulmáls, sem blekkir engan nema sjálfan mig. Það er eins og einhver eða eitthvað tali upp úr svefni, en það er ævisaga mín. (13) Stuttu síðar segir: „Það má vel vera að lyfin sem ég tók á unga aldri, allt of snemma, hafi gert mig að vafasamri heimild, til frambúðar“ (15). Rétt á eftir fer sögumaður í fylgd vinar síns til grímugerðarmanns og grímur og spegl- ar reynast meðal hinna gegnum gang- andi stefja frásagnarinnar; allt kunnug-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.