Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1970, Síða 138

1970
136 —
auk forstöðumanns að hafa aðsetur tveir af aðstoðarmönnum hans, er
nefnast heilbrigðisráðunautar, en þegar fé verður veitt til þess á fjár-
lögum, má fjölga ráðunautum um tvo, og geta þá einn eða tveir verið
búsettir utan Reykjavíkur.
Fyrsti forstöðumaður þessarar stofnunar var ráðinn Baldur Johnsen
læknir, sem hafði áður hlotið sérfræðiviðurkenningu í hagnýtri heil-
brigðisfræði. Fyrsti heilbrigðisráðunautur var skipaður Edward Frede-
riksen, en hann hafði áður gegnt forstöðumannsstarfi Gistihúsa- og
veitingastaðaeftirlitsins. Annar heilbrigðisráðunautur var skipaður Ás-
geir Ó. Einarsson dýralæknir á miðju fyrsta starfsárinu. Einnig var
ráðin skrifstofustúlka. Forstöðumaður losnaði ekki úr fyrra starfi fyrr
en 1. febrúar 1970, og tók hann þá við starfi sínu við stofnunina.
Fyrstu verkefni Heilbrigðiseftirlits ríkisins voru að semja drög að
nýrri heilbrigðisreglugerð, sem gilda átti fyrir allt landið, en um leið var
byrjað að kynna sveitarstjórnum hin nýju lög um hollustuhætti og heil-
brigðiseftirlit og gera þeim grein fyrir ábyrgð þeirra samkvæmt þeim.
Hún er meiri en samkvæmt hinum eldri lögum, því að nú kýs hlutaðeig-
andi sveitarstjórn alla heilbrigðisnefndarmenn, en samkvæmteldri lögum
var aðeins einn af þremur nefndarmönnum kosinn af sveitarstjóm, en
hinir voru sjálfkjörnir embættismenn ríkisins, venjulegast sýslumaður
og héraðslæknir, þar sem þeir áttu búsetu.
Það er augljóst, að heilbrigðisnefndir voru af þessum sökum mjög
fáar í landinu, og þessi nýju ákvæði, að sérhvert sveitarfélag skyldi
koma sér upp heilbrigðisnefnd, fólu í sér gerbyltingu á þessum málum.
Til þess að kynna sveitarstjórnum hin nýju lög og reyna að örva
framkvæmdavilja þeirra, fór forstöðumaður þegar í marzmánuði í
ferðalag til þess að heimsækja sveitarstjórnir. Fyrst var farið til Aust-
fjarða og komið við 1 öllum stærri sveitarfélögum frá Hornafirði til
Þórshafnar. Síðan var haldið áfram ferðalögum víðs vegar um landið,
um Vestfirði, Norðurland og Suðurland. Haustið 1970 var búið að
kjósa nýjar heilbrigðisnefndir í öllum stærri sveitarfélögum og mörg-
um smáum og farið að hugsa fyrir framkvæmd heilbrigðiseftirlits sam-
kvæmt hinum nýju lögum og bráðabirgðaleiðbeiningum, sem Heilbrigð-
iseftirlitið hafði gefið út, meðan beðið var landsreglugerðar.
Jafnframt því að forstöðumaður vann þannig að skipulagningu heil-
brigðiseftirlitsins í landinu með því að ferðast milli sveitarfélaga og
með bréfaskriftum og leiðbeiningum í formi bæklinga o. s. frv., sinntu
aðstoðarmenn daglegum störfum heilbrigðiseftirlitsins á sviði matvæla-
eftirlits, gistihúsa- og veitingastaðaeftirlits og mjólkureftirlits.
Smám saman kom í Ijós, að mikil þörf var aðstoðar og leiðbeininga
um hreinlætismál úti um landsbyggðina, sérstaklega þar sem nýir þétt-
býliskjarnar voru að myndast og þá ekki sízt í kringum skólana og hótel-
in. Þessi mál voru víðast hvar í hinum mesta ólestri. Viðleitni hafði
verið höfð uppi til þess að byggja rotþrær, þar sem ekki var hægt að