Milli mála - 2020, Blaðsíða 175
Milli mála 12/2020 175
ÞORGERÐUR ANNA BJÖRNSDÓTTIR
10.33112/millimala.12.6
á meðal vinstrimanna. Þar má nefna Xiao Jun, Lu Xun, einn
þekktasta höfund Kína, Guo Moruo,28 afkastamikinn rithöfund og
þýðanda, Mao Dun, þann er ritaði kaflann um íslenskar bókmenntir,
Ye Junjian, sem var liðtækur esperantisti, og rithöfundinn og leik-
skáldið Lao She. Helstu útgefendur þýðinganna voru Mál og menn-
ing og Heimskringla í Reykjavík.
Fyrst slíkra þýðinga var bókin Síðsumar, á frummálinu Bayue de
xiangcun 《八月的乡村》29 beinþýtt „Þorpið í ágúst“, eftir Xiao Jun
(萧军), sem einnig var fyrsta samtímaskáldsaga Kínverja þýdd á
ensku.30 Bókin fjallar um raunir Kínverja í Japansstríðinu og var
gefin út með formála bandaríska blaðamannsins Edgars Snow sem
frægur varð fyrir heldur jákvæða umfjöllun og persónuleg tengsl sín
við leiðtoga kínverskra kommúnista. Gísli Ásmundsson þýddi og
bókin var gefin út af Bókasafni Helgafells sumarið 1949. Öllu
þekktari eru smásögur Lu Xun (鲁迅) og var safnrit með fimm
sögum hans undir titlinum Mannabörn31 gefið út af Heimskringlu
1957. Halldór Stefánsson sneri úr ensku og má þar meðal annars
finna smásögurnar Sjálf sagan af Ah Q 《阿Q正传》og Dagbók vitfirr-
ings《狂人日记》.
Skáldsagan Fjallaþorpið eftir Ye Junjian32 (叶君健) kom út 1961 í
þýðingu Hannesar Sigfússonar sem einnig íslenskaði leikritið Óðinn
um glóaldinlundinn, á kínversku Qu Yuan 《屈原》,33 eftir Guo Moruo
(郭沫若). Inngangsorð Fjallaþorpsins ritar Halldór Laxness sem
kynntist Ye persónulega og hælir honum fyrir vel skrifað verk þar
sem „Kína sjálft er í bókinni dregið saman í ofurlítið afskekt fjalla-
þorp“ er veiti lesandanum skýra innsýn í eðli kínversku bænda-
byltingarinnar. Halldór segist jafnframt hafa átt nokkurn hlut að
útgáfu skáldsögu vinar síns á íslensku.34
28 Einnig þekktur undir nafninu Kuo Mo-jo.
29 T’ien Tsün (dulnefni Xiao Jun), Síðsumar, Gísli Ásmundsson, Reykjavík: Bókasafn Helgafells,
1949.
30 John K. Fairbank og Albert Feuerwerker, The Cambridge History of China, Volume 13: Republican
China 1912–1949, Cambridge: Cambridge University Press, 2002 [1986], bls. 455.
31 Lú Hsun, Mannabörn, Halldór Stefánsson, Reykjavík: Heimskringla, 1957.
32 Ye skrifaði bókina Fjallaþorpið á ensku undir titlinum The Mountain Village. Á íslensku var nafn
hans umritað Jeh Tsjún-tsjen en hann var einnig þekktur undir dulnefninu Cicio Mar fyrir skrif
sín á esperantó.
33 Kuo Mo-jo, Óðurinn um glóaldinlundinn eða Sjú Júan, Hannes Sigfússon, Reykjavík: Heimskringla
1958.
34 Jeh Tsjún-tsjen, Fjallaþorpið, Hannes Sigfússon, Reykjavík: Mál og menning, 1961, bls. 5–7.