Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2012, Qupperneq 107

Seley við Reyðarfjörð
Seleyjartjörn með grœnþörungum og skeljasandi. Litríkar Jléttur umhverfis. Ljósm. HG.
til tegundinni Enteromorpha intestinalis. Á
klöppunum umhverfis er mikið um skófir,
brúnleitar fléttur í belti næst ofan við vatns-
borð tjarnarinnar en ljósar fléttur á klöppum
ofar og fjær tjörninni. Brúnleita fléttan virðist
vera veggjaglæða (Xanthoriaparietina) sem
finnst víða á annesjum austanlands, en ljósu
fléttumar líklega af fleiri en einni tegund, þ.e.
kóralskán (Pertusaria corallina) og mjólkur-
skán (Pertusaria lactea).
Rétt er að geta hér Ræningjaskoru, sem
telja má til náttúru- og þjóðsagnaminja. Hún
gengur sem klofi inn í bergið, sjófyllt og nær
framhald hennar alllangt suðvestur í austan-
verða eyna norður af Hjallsbyggð. Tekur hún
við brimöldunni sem skolast tíðum yfír í hana
og ver gjá þessi þannig holtið með vitanum
vestur af. Er opið inn í Ræningjaskoru afar
þröngt sjávarmegin og stöðvast þar í henni
björg þannig að ekki er auðvelt innkomu.
Nafninu fylgir sögn, tengd Tyrkjaráni 1627,
um að þrettán vermenn sem þá voru í eynni
hafí falist fyrir ránsmönnum í gjánni.
Nokkrar þjóðsögur snerta Seley og er
þekktust sú um Seleyjar-Áma frá Áreyjum,
sem missti af bát að hausti og varð eftir í
eynni og mátti dvelja þar lengi vetrar er loks
tókst þó að sækja hann. Reyndist hann þá vel
á sig kominn og hafði fengið húsaskjól hjá
huldufólki í Hjallsbyggð og huldumær orðið
þunguð af hans völdum. Dró það dilk á eftir
sér þegar bamsvagga brunaði inn kirkjugólfíð
í Hólmakirkju, en Ámi þrætti fyrir að vera
faðir bamsins.36 Önnur saga mjög keimlík
er sögð af Jóni og Seleyjarkónginum.37 Enn
kemur Árni og Seley við sögu í svonefndu
Ámahjali, þótt þar slái mörgu saman.38
Aflraunasteinar og heljarbjörg
Víða í útverum var að finna aflraunasteina
mönnum til dægrastyttingar, þeirra þekktastir
Fullsterkur, Hálfsterkur og Amlóði á Djúpa-
lónssandi yst á Snæfellsnesi. 1 Seley hétu þeir
Hrúturinn, Ærin og Lambið.
36 Ásmundur Helgason. Á sjó og landi, s. 230-234.
37 Sigfús Sigfússon. Islenskar þjóðsögur og sagnir III, s. 99-101.
38 íslenskt þjóðsagnasafn IV. Árnahjal, s. 273-283.
105