Bibliotheca Arnamagnæana - 01.12.1957, Blaðsíða 203

201
hendingane går føre seg på Alltinget, Islands nasjonalforum. Det gjev
hendingane stort perspektiv og måtte vera eigna til å skapa ålmenn in-
teresse hjå eit islandsk publikum.
Nærare opplysning om scenen for samtalane har vi framleies desse stad-
ene: I båe tekster 1013-14,29^ 265-6,25-26; 216-7, 30-31( 258-9,24-25(
2710-11,25 296>21 2914-15’30 324-6.24-25 3214,27 3510,30 3611,26
3715,33 4018-19,31 498-9,18-19 5015-16,30-31 589,25 7219-21,29
berre i M-t 698, 7015.
Då båe tekster kvar for seg inneheld i alt 42 „samtalegrupper", vert
det, etter M. Jeffrey’s utrekningsmåte, 45 % av tilfella i M-t som har
slik nærare sceneopplysning, og 40 % av tilfella i K-t. I så måte tykkjest
B ikkje skilja seg nemnande ut frå det vanlege i i.-s.61, der sceneopplysning-
ane i det heile piar vera lauslege og knappe62. Dette heng kan henda og for
ein del saman med det einslungne og konstante i det gamalislandske sam-
funnslivet. For ein islandsk lesar på 1200-talet (og seinare) var slike
knappe scenetilvisingar fullt tilstrekkelege til å gjera heile bakgrunnen
levande.
I dette sambandet kan det nemnast at også der ein person reagerer med
ord, kan replikken få større liv ved at det vert knytt til han ei med-
fylgjande handling av den talande. Dette er eit ålment drag i i.-s., ei
naturleg fylgje av at der piar vera intim samanheng mellom handlingar i
det heile og replikkar. I B er der ei rad døme på det, og i båe gjerdene.
I samband med dir. tale ser vi dette 295>21 Styrm. sprett opp og går
bortåt domringen, 3510"1:1> 30-31 O. står opp, 4613-45« 23-25 Of. slepper
ned og rykkjer opp pengepungen, 471"2,17-19 Of. tørner ut og viser
fram pengane, 5811-14>32-33 Of.s åtferd då han byrjar talen til sam-
bandsfelagane, 619,26-27 Of. ser seg om. ; samband med ind. tale
eller fortald tale 166-7,27-28 O. spring fram frå bordet med ei lyft
øks, 217’31 Osp. fylgjer Våli på veg. I sume høve er handlinga nær-
are knytt til talen i den eine gjerda, såleis nærare i K-t i døma
4213-14,26 jTg_ set seg ned; 7221-22 0g 7324 Osp. stikk sakset i Mår.
I 637-8> 23-24 er handlinga uttrykt i sjølve talen i M. I andre høve er
handlinga berre delvis den same i dei to gjerdene: 412-3>22 Of. stoggar i
M Eg. ved å stiga fram føre han, i K ved å taka i kappa hans, 5619-20> 32
Of. bed om ordet i M, reiser seg i K, 5811-14> 32-33. jjer m. a. den
skilnaden at Of. står opprett i M, på kne i K. Endeleg har vi sume døme
som finst berre i den eine av gjerdene, i M: 3412"13 Of. rykkjer i penge-
61 M. Jeffrey: The Discourse s. 28. Her tabell over desse tilhøva i nokre andre
soger.
K „The effectiveness of the discourse of the sagas lies in the strength of the
speeches themselves; it is not heigthened by a colorful background“ (Jeffrey: The
Disc. s. 29). Noko tilsvarande framhevja av W. Baetke (Vom Geist u. Erbe Thules
s. 157).