Bibliotheca Arnamagnæana - 01.12.1957, Side 294

292
sjølv hovudeksponenten for den verdslege og aristokratiske sogeskrivinga
på Vest-Island. Skulle B vera eit nord-islandsk svar på tiltale og eit
motåtak?6
I spørsmålet om kva tidsperiode soga har vorti til i, har vi etter måten
gode haldepunkt. Avgjerande for grensa nedetter i tida er handskriftene.
MoSruvallabdk er frå tida kring 13407, og M-t er ei avskrift. Dessutan
har vi K-t som ikkje ættar frå M-t. Jfr. og om JS s. 19. Dette viser at
soga er eldre enn M, og knapt nok yngre enn frå fyrste delen av det
14. h.å.
Litteraturhistoriske synsmåtar tvingar oss p. d. a. s. til å setja ei heller
låg grense oppover i tida. B er sprungen ut frå eit rikt litterært miljø og
står i opposisjon til ein mektig litterær tradisjon, som må ha rådd grunnen
ei god stund. Dette talar mot å rekna B med til dei eldre i.-s. Ymse eigen-
skapar ved soga peikar heller mot ei seinare tid. Ho har lite av historisk
tradisjon, men gjer seg i høg grad til godes med eldre litteratur, soger og
lover, og med folkelege vandremotiv som vi finn att i eventyrdiktinga. Om
eventyra minner den naivt-lukkelege utgangen. Mot heller sein tid peikar
og strofeinnføringane (jfr. s. 114-115).
Desse ålmenne refleksjonane får stønad av dei serlege tilhøva mellom
B og sume andre sogeverk som er påviste tidlegare. Eit av dei sogeverka
som vi med størst visse kan seia at B byggjer på, er Laxd. Laxd. er sam-
stundes det av desse sogeverka (bortsett frå Odds og Snorris arbeid og
opphavlege delar av Mork.) som sikrast let seg tidfesta. Det er no ålment
godteki syn at Laxd. er frå kring midten av det 13. h.å.8 Ei sikker grense
for B nedetter i tida har vi i Grett., som har tilvising til B9. Den no
eksisterande Grett. vert vanleg sett til tida kring eller nærast etter 130010.
Ein tykkjest etter dette med full visse kunna seia at B er skriven i siste
halvparten av det 13. h.å. Dersom Njål. byggjer på B, vert grensene noko
trongare. Njål. vert sett til tida kring 128011.
6 Om klerikal opposisjon mot hovdingane (i eldre tid) jfr. S. Nordal i Nord. kult.
VIII :B s. 252.
7 Frå tida 1316-1350 etter J. Helgason (Heidersskr. t. G. Indreb. s. 96).
8 E. <51. Sveinsson har meint ho er skriven i tida 1230-1260, og helst litt etter
midten av denne perioden (If. V s. xxv-xxxv) ; S. Nordal nemner tida 1240-1250
(Nord. kult. VIII:B s. 248). Vidare grunngjeving for datering etter ca. 1240 hjå
S. Einarsson i Skirnir 1953 s. 212-215.
• Jfr. S. Nordal i Nord. kult. VIII :B s. 261.
10 Jfr. If. VII s. lxix-lxx; sist S. Nordal i Nord. kult. VIII :B s. 265.
II Sist S. Nordal i Nord. kult. VIII :B s. 261; E. <51. Sveinsson i If. XII s. lxxxiv.