Úrval - 01.04.1953, Side 64

Áfangi á framfarabraut vísindanna. HI.
IJr bókinni „The Origin of Species",
eftir Charles Darwin.
T. H. Huxley um „Uppruna teg:imdanna“: „Uað er efamál að nokkur bók
nema Principia (Nevvtons) hafi valdið svo miklum og: snöggum breytingum
á sviði vísindanna eða liaft jafndjúptæk áhrif á hugsunarliátt almennings".
SKYLDLEIKA allra lífvera af
sömu fylkingu hefur stund-
um verið líkt við stórt tré. Ég
hygg að þessi samlíking sé 1
meginatriðum rétt. Laufgaðar
greinar geta táknað lifandi teg-
undir; og þær sem uxu fyrr á
árum geta táknað hina löngu
röð útdauðra tegunda.
Á sérhverju vaxtarskeiði hafa
allar hríslur, sem eru að vaxa
reynt að breiða úr sér og yfir-
skyggja og drepa þær hríslur
og greinar, sem umhverfis þær
eru, á sama hátt og tegundir
og hópar tegunda hafa á öllum
tímum vaxið yfir höfuð öðrum
tegundum í hinni miklu baráttu
fyrir lífinu. Gildir limir, sem
greindust í stórar greinar, er
síðar greindust í minni greinar
voru sjálfir einu sinni, þegar
tréð var ungt, brumberandi
kvistir, og þessir marggreindu
kvistir, sem mynda tengsl milli
gamalla og nýrra bruma, geta
táknað flokkun allra útdauðra
og lifandi tegunda í mismunandi
skylda hópa.
Af þeim mörgu greinum, sem
báru lauf þegar tréð var ungt,
hafa aðeins tvær eða þrjár orð-
ið að gildum stofnum, sem þó
lifa og bera aðrar greinar; á
sama hátt hafa örfáar af þeim
tegundum, sem lifðu á löngu-
liðnum tímabilum jarðsögunnar
látið eftir sig lifandi og breytta
afkomendur. Frá því að tréð
skaut upp fyrstu grein sinni,
hafa margir kvistir og greinar
rotnað og dottið af; og þessar
föllnu greinar af ýmsum stærð-
um geta táknað þá flokka, ætt-
bálka og ættir, sem ekki eiga
neina lifandi fulltrúa, og sem
vér þekkjum aðeins sem stein-
gervinga.
Á sama hátt og vér sjáum
hér og þar grannvaxna bera
grein, sem teygir sig upp úr
kverk milli stofns og greinar
neðarlega á trénu, og sem fyrir
einhverja tilviljun hefur notið
hagstæðra lífsskilyrða og er enn
lifandi í toppinn, þannig sjáum
vér stundum dýr eins og lungna-
fiskinn (Lepidosiren), sem að
einhverju litlu leyti tengir með
skyldleika sínum tvær stórar
greinar lífsins, og sem virðist
hafa komizt hjá banvænni sam-