Úrval - 01.04.1953, Blaðsíða 72

70
tTRVAL,
erfiðari, enda þótt verkurinn
kunni að minnka. Brjóstholið
fyllist af vökva, sem þrýstir á
lungun. Það verður minna rúm
fyrir loft í lungunum og sjúkl-
ingurinn fer að standa á önd-
inni. Það bar ekki á því í sím-
anum að imgfrú Shipley stæði
á öndinni.
Ennfremur vildi hún koma
sjálf til læknisins, en sjúkling-
ar með brjósthimnubólgu þoía
illa hreyfingar og vilja þá held-
ur liggja kyrrir.
Þegar ungfrú Shipley kom
inn í lækningastofuna, var hún
sýnilega í miklu uppnámi og
óttaslegin, en hún stóð ekki á
öndinni. Þegar læknirinn virti
hana fyrir sér, sá hann að
hvorki varir hennar né kinnar
voru bláleitar. Þetta var sönn-
un þess að hjarta hennar og
lungu störfuðu eðlilega. Það
eina sem virtist vera að var
það, að sjúklingurinn andvarp-
aði djúpt á fárra sekúndna
fresti. Það voru þessi andvörp,
sem vöktu athygli læknisins.
Við skoðun kom í ljós að ekk-
ert var athugavert við hjarta
og lungu ungfrú Shipleys.
Slíkur andvarpa-andardrátt-
ur er merki þess, að sjúkling-
urinn sé slæmur á taugum, og
læknirinn skýrði stúlkunni frá
því. Síðan ráðlagði hann henni
hvernig hún gæti lagað þennan
óeðlilega andardrátt. Þegar
ungfrú Shipley fór frá læknin-
um, var hún búin að ná tök-
um á andardrættinum og verk-
urinn var horfinn.
Eðlilegur andardráttur er
ósjálfráður og heldur áfram
frá vöggu til grafar, án þess
að við höfum neina stjórn á
honum. Það er einungis þegar
eitthvað er að, þegar öndunin
verður eitthvað óeðlileg, að við
verðum þess vör að við höfum
lungu.
Enda þótt öndunin geti orðið
óeðlileg með ýmsum hætti, eru
andvörpin venjulegust. Þau eru
oftast ósjálfráð og eru háð til-
finningalífi viðkomandi per-
sónu. Andvörp geta verið
merki um hryggð, þreytu eða
jafnvel leiðindi. Með ýmsum
tilraunum hefur tekizt að
framkalla taugaveiklunarein-
kenni hjá dýrum, og meðal
þessara einkenna eru andvörp
og geispar mjög algeng. Að
því er menn snertir, þá geta
andvörpin komið fram án þess
að beinlínis sé um áhyggjur
eða vanlíðan að ræða, en þær
stafa næstum alltaf af tauga-
óstyrk — en ekki af sjúkdómi
í hjarta eða lungum. Ef and-
vörpin halda áfram í margar
klukkustundir, geta þær orsak-
að verk í brjóstinu líkt og í
brjósthimnubólgu, lungnabólgu
eða hjartveiki.
Fyrir nokkrum árum öðluðust
læknar betri skilning á því, hve
eðlileg og óeðlileg öndun er
háð persónuleikanum og var það
að þakka nákvæmum rannsókn-
um dr. J. L. Cangheys í Kólum-