Úrval - 01.04.1968, Blaðsíða 11

AÐ ÞORA AÐ GERA VITLEYSUR
9
uggur með sjálfan sig — játaði einu
sinni fyrir mér, að hann hefði árum
saman horft á aðra renna sér á skíð-
um, en aldrei þorað að reyna það
sjálfur af ótta við að gera sjálfan
sig hlægilegan. Loks, þegar hann
var farinn að eldast hvarflaði það
að honum, að ef hann færi ekki á
skíði nú, myndi aldrei verða af því.
„Auðvitað var hlægilegt að sjá mig,“
segir harfn nú brosandi, „en ég
skemmti mér alveg konunglega.“
Hitt skíðafólkið var svo sannarlega
ekki að gagnrýna hann — það dáð-
ist að honum og áhuga hans á því
að læra.
Maður verður að gera sér grein
fyrir því, að í hverju nýju, sem mað-
ur tekur sér fyrir hendur, eru alltaf
einhverjir færari heldur en maður
sjálfur. En það er engin samkeppni
í því að reyna að fá sem mest út
úr lífinu; þar leitar hver sinnar ham-
ingju fyrir sig. Þeir sem mála sér til
ánægju í frístundum sínum, eru ekki
að mála í þeim tilgangi að hafa sýn-
ingu á einhverju iistasafni — held-
ur til þess eins að fullnægja sínum
listrænu hvötum. Ef takmarkið er
alltaf fullkomnun, missir maður
bókstaflega vitið. Því fyrr sem við
sættum okkur við það, að við erum
ekki fullkomin, því fyrr getum við
komizt eitthvað áleiðis í áttina að
takmörkum okkar.
Hamingjusömustu menn heims eru
þeir fáu, sem hafa lært að taka mis-
tökum sínum með jafnmiklu jafn-
aðargeði eins og þegar áfanga er
náð. Slíkir menn sóa engum tilfinn-
ingum í tilgangslausa eftirsjá, þegar
þeir gera vitleysur. John D. Rocke-
feller, jr., sagði um föður sinn: „Al-
drei heyrði ég hann eyða einu orði
í eftirsjá. Hann áleit, að það sem
væri skeð — væri skeð —• og því
væri ekki hægt að breyta. Hinsveg-
ar hugsaði hann um það, hvernig
ætti að bæta skaðann, hvernig að
byggja upp á nýtt, hvernig að snúa
fyrirsjáanlegum ósigri til sigurs —
og þannig hugsaði hann til æviloka."
Foreldrum hættir stundum til þess
að setja börnum sínum himinhá tak-
mörk, í von um að hvetja þau þann-
ig til æðstu dáða. En jafnframt er
þeim gefið í skyn, að það muni
valda foreldrunum miklum von-
brigðum, ef takmörkunum verði
ekki náð. Þetta verður til þess að
koma inn hjá börnunum yfirdrifn-
um ótta við mistök — og afleiðingin
verður svo yfirdrifin sjálfs-óánægja,
ef mistök verða.
Maður verður fyrst og fremst að
gera sér grein fyrir því, að sigur
næst ekki fyrr en búið er að reyna
— og mistakast — og reyna á ný.
Okkur hættir til þess að afhenda
börnum okkar allar uppfinningar
mannsins — fullkomnaðar — eins
og t. d. útvarpið, símann o. s. frv.,
án þess að útskýra fyrir þeim þá
baráttu og margföldu vonbrigði, sem
uppfindingamennirnir urðu að ganga
í gegnum, áður en uppfinding þeirra
varð fullkomin. Yið ættum að leggja
áherzlu á gamla máltækið: „Enginn
er smiður í fyrsta sinn.“
Mörg stórvirki hafa orðið til vegna
ævintýralegra mistaka, sem urðu
einskonar stigi til endanlegs sigurs.
Winston Churchill gerði svo marg-
ar endemis vitleysur, þegar hann
var ungur, að honum var úthúðað í
blöðunum fyrir „skort á hyggni og