Úrval - 01.04.1968, Side 66

64
ÚRVAL
sverðum fengu smiðirnir geysilega
hörku í eggina með því að laga
hana til við mismikinn hita en blað-
ið hertu þeir ekki og það hélt því
fullkomlega seiglu stálsins. Þetta
eru einhverjir þeir fullkomnustu
smíðisgripir sem fundizt hafa.
Damaskusarstál var jafnvel svo
misjafnt að gerð og styrk að það sást
með berum augunum. Það krefst
fullkomins efnafrasðilegs stöðug-
leika ef hægt á að vera að nýta
nokkurn eiginleika efnis. Frá því
fyrst var farið að hola hnotir og
leirklumpa til suðu potta og þar til
ryðfrítt stál kom til sögunnar hef-
ur efnaiðnaður þróazt við hlið álags-
færra (þolinna) efna, allt frá því
þau voru fundin upp. Þau eru full-
komlega eins og samkvæm að gerð.
Kannski verður næsta skrefið að
framleiða efni sem eru missterk og
búin að gerð, þannig að þau stand-
ast það álag á hverjum stað og að-
eins þar, sem þeim er ætlað. Verk-
fræðingurinn mun þá reikna með
hinni smæstu byggingu efnisins um
leið og hann teiknar hlutinn sem á
að gera úr því, og allt verður þannig
samofið og engir árekstrar milli hins
þolna yfirborðs og innri massa efn-
isins. Þá má gera ráð fyrir
mismunandi teygjanleik t. d. milli
enda bjálka og miðju hans og síðan
er hann tengdur öðrum hlutum sem
einnig eru smíðaðir með tilliti til
hámarksþols. Rafmagnshringrásir
og leiðslur sem gerðar eru úr að-
skildum einingum hafa þegar að
nokkru vikið fyrir leiðslum úr hálf-
leiðnum efnum, þar sem vart er
hægt að greina milli hinna ýmsu
eininga, eins og segla, straumbreyta,
magnara og annarra. Þess konar
teiðslur er enn erfitt að teikna en
þær eru ekki erfiðar í smíðum og
afar auðveldar í notkun.
Þær rannsóknaraðferðir og vís-
indi sem munu leiða af þessum
framförum munu ef til vill reyn-
ast mikilvægari en sjálfar vélarnar.
Og allt er þetta sprottið af hinum
einsýna hugsunar- og rannsóknar-
þætti fyrri tíðar, sem loks kallaði
fram andstæðurnar og úrbæturnar.
Það er engin ástæða til að halda
þeim áfram. Það er að vísu vafa-
samt að nokkurn tíma takizt að
skipta á líffærum og rafmagnstækj-
um eða efnaverkfærum gerðum af
manna höndum.
Það má benda á keðjuverkun
byggingarforma og innbyrðis skipti-
áhrif í sprengikjörnum, atómkjörn-
um, mólekúlum, krystöllum, frum-
um, fj allaplöntum og dýrum, sam-
félögum, meginlöndum, hnöttum og
heimum. Hvert þeirra hefur sitt
byggingarlag. Til þess að unnt sé
að rannsaka byggingu þeirra verð-
um við að leggja á þau hvert sinn
mælikvarða og skipa þeim í flokka
og samt byggist tilvera þeirra á því
að þessir flokkar og hópar eru
komnir undir hver öðrum. Og nýjar
rannsóknar- og hugsunaraðferðir
munu án efa þróast þegar kemur í
ljós að ýmsir eftirsóknarverðir eig-
inleikar eru jafnt fólgnir í bygg-
ingunni sem hinni innri gerð. f
fyrri tíð lágu allar framfarir á því
sviði að rannsaka einingar sem hægt
væri að nýta og sú aðferð er ekki
fullnægjandi. Deigla gullgerðar-
mannsins, sem var samsettur ótrú-
legustu efnum og meðulum, hreinn