Úrval - 01.09.1970, Blaðsíða 32

Úrval - 01.09.1970, Blaðsíða 32
3Ó ÚRVAL hjálpað Okkur til þess að skilja þær óravíddir, sem um er að ræða. Á þeim hraða tæki það okkur aðeins 1% úr sekúndu að komast fram hjá tunglinu. Það tæki okkur fimm klukkustundir að komast út úr sól- kerfi okkar. En það mundu líða fjögur ár, þangað til við kæmumst að næstu fastastjörnu. Er við þytum gegnum Vetrar- brautina, þ.e. sólkerfaþyrpingu þá, sem sólkerfi okkar telst til, þá mundum við aðeins fara fram hjá einni fastastjörnu á hverjum fimm árum að meðaltali, þótt við ferðuð- umst með 11 milljón mílna hraða á mínútu. En samt eru 100 billjón fastastjörnur í sólkerfaþyrpingu okkar. Það mundi taka okkur 80.000 ár að komast endanna á milli í Vetr- arbrautinni. Segja má, að geimurinn sé í rauninni tómur, þegar út fjrrir hana kemur, þ.e. tómur á stóru svæði, því að næsta sólkerfaþyrping, er ber heitið Andrómeda, er í tveggja milljón ljósára fjarlægð! En við erum samt ekki komin fyrir alvöru út í geiminn, þótt við séum komin til Andrómedasólkerfa- þyrpingarinnar. Sólkerfaþyrping- ingarnar eru sem sé í „hópum“, þ.e. mismunandi margar þyrpingar í „hóp“ saman, en svo miklu stærri auð svæði á milli „hópanna". í sum- um þessum „hópum“ eru aðeins þrjár sólkerfaþyrpingar. Vetrar- brautin er ein af um 17 slíkum sól- kerfaþyrpingum, sem stjörnufræð- ingarnir kalla einu nafni „Staðar- hópinn“ eða „Staðargrúppuna“, án þess að þeir séu nokkuð að gera að gamni sínu Stærsti hópur sólkerfa- þyrpinganna er Herkúles, sem hef- ur að geyma yfir 10.000 sólþyrping- ar, en í hverri þeirra eru billjónir fastastjarna (það tæki okkur 300 billjón ljósár að ná þangað). Sam- tals eru a.m.k. 10 billjón sólkerfa- þyrpingar í þeim hluta geimsins, sem við vitum, að til er. Slík eru stærðarhlutföllin á því leiksviði, sem sköpunin hefur farið og fer enn fram á. Nú skulum við líta á sjálfan leikinn á leiksviðinu, sjálfa sköpunina. SKÝ ÚR ÝMSUM LOFTTEGUNDUM Þráður leiksins hefst á því, að á leiksviðinu eru staddar ofboðslega litlar frumeindaagnir. Það hvílir enn dula yfir því, hvernig þessar agnir hafa myndazt, en þær eru hið upprunalega „ryk, sem verður að ryki aftur“. Með hjálp útvarpssjón- auka og geimleitartækj a hafa vís- indamenn greint þessar agnir, þar sem þær sindra og flögra til og frá eins og vindar hvarvetna í geimn- um. Ein tegund þessara agna er kölluð „prótóna". Hún er hlaðin já- kvæðu rafmagni. Önnur tegund nefnist „elektróna“. Hún er hlaðin neikvæðu rafmagni. Vegna sinnar andstæðu rafhleðslu dragast þær hver að annarri. Þegar „prótóna“ og „elektróna“ „hittast“, fer „elektrón- an“ á sporbraut umhverfis „prótón- una“. Ein „elektróna" og ein „pró- tóna“ mynda í sameiningu einfald- asta frumefnið, þ.e. vatnsefnisfrum- eindina. Þessi frumeind er svo einföld, að hún er næstum ekki neitt. Segja mætti, að hún væri bara einn plús og ein mínus, sem halda dauðahaldi
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Úrval

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.