Úrval - 01.09.1970, Blaðsíða 104

102
ÚRVAL
landi væri þar. Franklin svaraði bví
til, að þar væru um 300.000 hvítir
menn á aldrinum 16—60 ára eða
yfrið nógur mannafli til þess að
mynda öflugan. her. Hann sagði, að
Pennsylvaníunýlendan ein flytti inn
brezkar vörur fyrir 500.000 ster-
lingspund árlega. Merking þessara
tilsvara Franklins var augljós. Hann
gaf í skyn með þessum svörum, að
stríð við þetta fólk ^æri ekki að-
eins hættulegt, heldur mundi það
revnast mjög óhagkvæmt fyrir Bret-
land.
Einn af mönnum Rockinghams
spurði nú: ,,Hver var afstaða Ame-
ríkumanna til Stóra-Bretlands fyrir
1763?“
,.Eins jákvæð og hægt er að hugsa
sér í víðri veröld,“ svaraði Franklin.
,,Þeir sættu sig mótþróalaust við
stiórn Krúnunnar og sýndu lögum
þingsins fulla hlýðni við alla sína
dómstóla. Þótt fólk þetta sé margt
þá kostar það ykkur ekki neitt, hvað
snertir virki, setuliðsstöðvar eða
heri til þess að tryggia völdin yfir
því.“
„Og hvert er viðhorf þess nú?“
„Gerbreytt...“
„Hverjar haldið þér, að afleiðing-
arnar verði ef lögin verða ekki af-
numin?“
„Sú virðing og ást, sem íbúar
Ameríku bera til þessa lands, mun
glatast að fullu.“
Loks spurðu vinir hans tveggja
spurninga, sem voru augsýnilega
ætlaðar til þess að binda endi á
þessa sýningu:
„Af hverju voru Ameríkumenn
stoltastir áður?“
„Að tileinka sér tízku og veita sér
fraroleiðsluvörur Stóra Bretlands."
„En hvert er æðsta stolt þeirra
núna?“
„Að ganga á ný í gömlum fötum,
þangað til þeir verða færir um að
búa sér til ný.“
Viku seinna samþykkti neðri
deild að afnema stimpilgjaldslögin.
Með frammistöðu sinni hafði Frank-
lin átt sinn þátt í að tefja fyrir bylt-
ingunni, sem brauzt út áratug síðar.
ÓTRYGGT ÁSTAND
Fréttirnar um afnám stimpil-
gjaldslaganna vöktu geysimikla
ánægju í Ameríku. Vitnisburður
Franklins fyrir brezka þinginu var
birtur í blöðum og tímaritum alls
staðar í brezku nýlendunum í Ame-
ríku, og hann var hylltur sem hetja.
En Franklin var samt alls ekki
bjartsýnn á ástandið, enda sýndi
brezka þingið það fljótlega, hvers
vegna hann hafði haft ástæðu til
þess að vera áfram á verði. Fyrst
samþykkti það yfirlýsingarlög, þar
sem það var tekið fram, að það
hafði rétt til þess að setia lög, sem
bindandi væru fyrir nýlendurnar ,.í
nllum málum, af hveriu tagi sem
þau kunna að vera“. Árið 1767 voru
Townshend-lögin síðar samþykkt,
en samkvæmt þeim voru lagðir
aukatollar á miög margar vörur,
sem fluttar voru inn af nýlendunum.
Ein þessara laga gáfu brezkum full-
trúum krúnunnar rétt til þess að
fara inn á heimili manna, í vöru-
geymslur þeirra og um borð í skip,
án þess að nokkur leitarheimild
væri fyrir hendi.
Nú sótti því fliótlega í sama horf
og fyrrum. Ýfingar og úlfúð jókst