Úrval - 01.09.1970, Síða 109

MAÐURINN SEM ÓGNAÐI ELDINGUNNI
107
í svarbréfi sínu til William, sem
var nokkuð kuldalegt, fullvissaði
hann William um það, að hann gæti
„varið allt, sem hann hefði skrifað".
Hann sagðist hafa varað fólk í Bos-
ton ákveðið við og ráðlagði því að
„forðast allar ofsafengnar aðgerðir".
Síðan skýrði hann William um-
búðalaust frá því, hver afstaða hans
væri í þessari sögulegu deilu: „Ég
er vissulega þeirrar skoðunar, að
brezka þingið hafi engan rétt til
þess að samþykkja lög, sem séu
bindandi fyrir nýlendurnar. Ég álít,
að konungurinn einn sé stjórnandi
nýlendnanna, en ekki konungurinn
og þingmenn efri og neðri deildar í
sameiningu. Og ég álít, að konung-
urinn hafi hið eina löggjafarvald yf-
ir nýlendunum í samráði við þing
nýlendnanna sjálfra."
Síðan kom sá hluti bréfsins, þar
sem gætti dálítils kulda: „Ég veit,
að skoðanir þínar eru aðrar en mín-
ar í þessum efnum. Þú ert alger rík-
isstjórnarmaður, sem ég er ekki
hissa á, og hef ég ekki heldur i
hyggju að reyna að breyta þeirri
afstöðu þinni.“
Þegar þessi stolnu bréf voru birt
í Boston, magnaðist misklíðin miili
nýlendustjórans og nýlendubúa um
allan helming. Nýlenduþingið sam-
þykkti ályktun, sem send var
Franklin, en í henni fór þingið þess
á leit við konung, að þeir Hutchin-
son og Oliver yrðu settir af.
Franklin fékk það erfiða verk að
afhenda Dartmouth lávarði ráð-
herra amerískra mála, beiðni þessa.
En afieiðingarnar af birtingu bréf-
anna áttu eftir að verða enn alvar-
legri. Bréfin voru nú einnig birt í
dagblöðum Lundúna, og Franklin
neyddist til þess að lýsa yfir því op-
inberlega, að hann hefði komizt yfir
þessi bréf og sent þau til Boston.
Snemma árs 1774 frétti Franklin,
að beiðni Massachusettsþings um
frávikningu Hutchinson og Olivers
ætti að verða tekin fyrir formlega
hjá nefnd á vegum Leyndarráðs rík-
isins. Hann hafði gert ráð fyrir því,
að konungur mundi taka ákvörðun í
máli þessu að undangengnum einka-
viðræðum við meðlimi Leyndar-
ráðsins. Daginn áður en beiðnin
skyldi tekin fyrir, var Franklin svo
tilkynnt, að lögfræðingur mundi
koma fram fyrir hönd þeirra Hutc-
hinson og Olivers. „Þessi mjög stutti
fyrirvari virtist til þess ætlaður að
koma okkur á óvart,“ sagði Frank-
lin.
Á hádegi þ. 11. janúar árið 1774
gekk Franklin til Hanaatsaltarins,
þess hluta Whitehallhallar, sem
hafði í rauninni verið notaður sem
hanaatsvöllur á dögum Hinriks 8.
Nú hélt Leyndarráð ríkisins reglu-
lega fundi sína í sal þessum. Þetta
var mjór salur, og var stór arinn í
öðrum enda hans. Aðalsmennirnir
sátu við isngt borð, sem náði frá
arninum yfir í hinn enda salarins.
Þegar Fraklin gekk inn í salinn,
fann hann samstundis, að þar ríkti
kuldi í hans garð. Við hliðina á sæti
forseta Leyndarráðsins stóð Alex-
ander Wedderburn, saksóknari kon-
ungs. Hann var sá lögfræðingur, sem
átti að verja þá Hutchinson og Oli-
ver. Wedderburn var Skoti, grann-
vaxinn og með kuldalegt augnaráð.
Sagt var, að hann hefði „illskeytta"
tungu, sem þjónaði hvaða málefni