Tímarit lögfræðinga - 01.12.2000, Page 100

9.3.1.3 Kostnaðarliðir sem bætast
Ef úrbætur eiga að fara fram hjá kaupanda, ber seljandanum að standa straum
af ferðakostnaði sínurn og starfsmanna sinna í því sambandi. Þá verður
seljandinn og að bæta óhjákvæmileg útgjöld, sem kaupandinn hefur haft af úr-
bótum, svo sem sendingarkostnað og símakostnað, ef því er að skipta. Einnig
getur komið til álita, að seljandi verði að bæta leigu af öðrum hlut rneðan sölu-
hlutur er í viðgerð. Seljandi ber þó ekki ábyrgð á þeim kostnaði, sem kaupandi
hefur af því að rannsaka söluhlut, sbr. 31. gr. Ef sérstök rannsókn er nauðsynleg
til þess að ganga úr skugga um, hve gallamir eru miklir, getur kaupandi e.t.v.
krafið seljanda um bætur af því tilefni samkvæmt ákvæði 40. gr. Kaupanda ber
af sinni hálfu að aðstoða seljanda með sanngjörnum hætti við úrbætumar, t.d.
með því að sjá um að senda hlut til seljanda, ef eftir því er óskað. Á kaupanda
hvílir þó ekki skylda til þess að leggja út fyrir sendingarkostnaði, en í fram-
kvæmd mun hann án efa oftast gera það og krefja síðan seljandann um endur-
greiðslu. Ef um er að ræða kaup á varningi, sem keyptur er af seljanda í næsta
nágrenni kaupanda, er yfirleitt sanngjarnt að kaupandinn sjái um að koma
hlutnum til seljanda og sækja hann þangað að úrbótum loknum.120
9.3.1.4 Takmarkanir úrbótaskyldu
Skilyrði þess, að kaupandi geti krafist úrbóta, er, að þær geti farið fram án
þess að valda seljanda ósanngjörnum kostnaði eða óhagræði. Hvað telst ósann-
gjam kostnaður og óhagræði í þessu sambandi ræðst af heildarmati á aðstæð-
um. Vissulega er hér um matskennda viðmiðun að ræða, en hún er þó ekki frá-
brugðin viðmiðun í ýmsurn öðrum greinum kpl., t.d. varðandi mat á sanngjöm-
um tíma til tilkynninga og hvað teljist verulegar vanefndir. Er erfitt að orða
reglu um þetta efni með nákvæmari hætti, þannig að fyllstu sanngirni sé gætt í
öllum þeim tilvikum, sem að höndunt geta borið. I framkvæmd ber þó við túlk-
un þessa ákvæðis að taka tillit til ákvæðis í 3. gr. (2) tilskipunar nr. 99/44/EB,
um sölu á vöru til neytenda og ábyrgðaryfirlýsinga í því sambandi.121
Skylda seljanda til þess að bæta úr galla ræðst einnig af tæknilegum og fram-
kvæmdatengdum þáttum, og getur bæði eðli gallans, söluhluturinn sjálfur og
sérþekking seljanda skipt máli í því sambandi. Seljandi í atvinnurekstri hefur
oft yfir að ráða eigin tólum og tækjum, sem notuð eru til viðgerða, og á slíkum
aðila hvílir þá eðli málsins samkvæmt ríkari skylda til úrbóta en öðrum
seljendum. Það er á hinn bóginn ekkert skilyrði fyrir úrbótaskyldu seljanda, að
hann hafi yfir slíkum tækjakosti að ráða, að því þó tilskildu að hann geti fengið
viðgerð eða úrbætur annars staðar. Gallinn getur t.d. verið þess eðlis, að auðvelt
sé að bæta úr honum án nokkurrar sérþekkingar, eða auðvelt sé fyrir seljanda
að fá aðra til þess að bæta úr galla, t.d. með viðgerð. Svo einfalt dæmi sé tekið
rná nefna það, þegar einstaklingur selur bíl ásamt eðlilegum fylgihlutum, en
120 Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 102-103.
121 Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 103.
356