Tímarit lögfræðinga - 01.12.2000, Síða 106

talið ósanngjamt, miðað við aðstæður, að krefjast þess af kaupanda, að hann
biði eftir úrbótum seljanda eða nýrri afliendingu.131
9.4.1.2 Seljandi ber kostnað af úrbótum
I 1. mgr. 36. gr. kemur fram meginreglan um rétt seljanda til þess að bæta úr
galla eða afhenda annan hlut. Skilyrði þessa réttar er í fyrsta lagi það, að þetta
sé gert á kostnað seljanda. í því felst, að seljandinn á að bera allan kostnað, sem
úrbætur hafa í för með sér, þ.m.t. flutningskostnað, sbr. og 1. mgr. 34. gr. Þessi
regla er einnig í samræmi við 3. gr. (2) í tilskipun 99/44/EB, en þar er kveðið á
um rétt neytanda til að fá vöru skipt eða bætt úr galla honum að kostnaðarlausu.
Útgjöld vegna nauðsynlegrar leigu á öðrum hlutum, meðan hið selda er í við-
gerð, falla einnig hér undir. Hins vegar fellur ekki sá kostnaður eða útgjöld
undir ákvæðið, sem kann að leiða af því, að kaupandi verður fyrir framleiðslu-
tjóni eða hann missir af samningi við þriðja mann. I þessum tilvikum yrði
kaupandi að sækja skaðabætur eftir ákvæðum 40. gr. Þegar afhending að nýju
á sér stað, ber seljanda að bæta kostnað, sem er því samfara að útvega þarf aðra
hluti, ef seljandi hyggst afhenda þá í stað þeirra, sem afhentir voru í upphafi.132
9.4.1.3 Úrbætur leiði ekki til verulegs óhagræðis fyrir kaupanda
í öðru lagi er það skilyrði, að úrbætur geti átt sér stað án þess að kaupandi
bíði verulegt óhagræði af. Slíkt óhagræði getur m.a. lýst sér í því, að kaupand-
inn geti ekki án söluhlutar verið, meðan úrbætur eiga sér stað, og þess er ekki
sanngjarn kostur að útvega annan hlut á meðan. Þetta getur t.d. átt við, þegar
gallinn snýst um öryggisatriði, t.d. ef öryggisgrind við stiga eða op reynist göll-
uð. Einnig getur verið, að hið verulega óhagræði lýsi sér í því, að framleiðslu-
röskun verði hjá kaupanda, t.d. ef úrbætur seljanda myndu leiða til þess, að
framleiðslu seinkar eða hún stöðvast, eða kaupandi missir af mikilvægum
samningum við þriðja mann. Eins getur hugsast, að úrbætur taki svo langan
tíma, að það fari fram úr því, sem teldist verulegur dráttur á afhendingu sölu-
hlutar. Kaupandinn getur einnig hafnað úrbótum, ef það er fyrir fram augljóst,
að tilraun til úrbóta er dæmd til þess að mistakast.
Þótt seljandinn hafi áður bætt úr göllum á söluhlut, veitir það ekki kaupand-
anum heimild til þess að hafna úrbótum af hálfu seljanda á göllum, sem síðar
131 Ákvæði 36. gr. kveður á um rétt seljanda til þess að bæta úr galla á söluhlut eða afhenda aðra
hluti í stað þess gallaða. Þetta ákvæði ásamt ákvæðinu í 34. gr. gerir þau úrræði að bæta úr söluhlut
eða afhenda hlut á ný að sérstöku úrræði, sem bæði seljandi og kaupandi eiga rétt á að grípa til. í
eldri kpl. var fjallað um heimildir seljanda til úrbóta í 49. gr., en þar sagði, að byðist seljandi til að
bæta úr göllum, sem voru á seldum hlut, eða láta annan hlut ógallaðan koma í hans stað, yrði
kaupandinn að sætta sig við það, ef það yrði gert áður en frestur sá væri úti, sem hann var skyldur
til að bíða afhendingar, sbr. 21. gr., enda væri það augljóst, að hann hefði engan kostnað eða óhag-
ræði af þessu. í 36. gr. kpl. nr. 50/2000 er fjallað um svipað efni og svarar greinin til 48. gr. Sþ-
samningsins. Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 106-107.
132 Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 106-107.
362