Íslenzk tunga - 01.01.1964, Side 144

142 HREINN BENEDIKTSSON
og sami skrifari hafi verið að verki. Rithönd skrifara tekur smám
saman breytingum, og áferð skriftar verður önnur. Einkum má þetta
verða, er skrifari er óvanur, er ef til vill að fást við fyrsta meiri
háttar verk sitt. Æfingin breytir þá smám saman rithendinni, skrift-
in fær meiri festu og nýjan heildarsvip. Einnig geta ytri aðstæður
skipt nokkru máli, áferð skriftar getur orðið önnur, ef skipt er
um penna, skinn getur verið misjafnlega þjált o. fl. í slíkum tilvikum
er að jafnaði ógerningur að sjá ákveðin mörk í skriftinni. Áferðar-
breytingarnar verða smám saman, og ekki er unnt að sýna, að rit-
handaskipti verði á ákveðnum stað. En hafi tveir skrifarar verið að
verki, á vitaskuld að vera auðvelt að skera úr um, hvar rithanda-
skipti eru. Enda er það svo í brotinu nr. X, að greinileg mörk eru
milli handanna. Ilvergi er nokkur vafi, hvar önnur höndin hafi tekið
við af hinni (sjá þó neðanmálsgr. 7).
Til þess að vissa sé fyrir, að fleiri en ein rilhönd sé á riti, er sem
sé ekki nóg, að heildarsvipur skriftarinnar sé breytilegur, heldur
verður einnig að vera hægt að sýna fram á mun handanna í einstök-
um smáatriðum. Kemur þar tvennt til greina, annars vegar slaja-
gerð, hins vegar stajsetning. Að jafnaði er meira upp úr fyrra at-
riðinu, stafagerðinni, leggjandi, því að meiri líkur eru til, þegar um
afrit er að ræða, að áhrifa forrits gæti í stafsetningu en í stafagerð.
í brotinu nr. X er munur í mörgum atriðum á höndunum tveimur,
A og B. Dr. Widding nefnir þessi atriði:
1) í upphafi orðs hefur A ‘u’ (bæði fyrir u og v), en B hefur ‘v’.
Þetta er þó eigi alls kostar rétt, því að hjá A kemur ‘v’ ósjaldan
fyrir í byrjun orðs, t. d. (á bl. lr, sjá mynd; tölurnar vísa til lína)
ver 6 13, \er 11 15, Ver 14, vera 7, vega 8, varv/n 12, vaRa 15, var 28.
Réttara mun að segja, að A noti bæði ‘u’ og ‘v’, en ‘u’ sé miklu al-
gengara. Það er nær einhaft inni í orði, bæði fyrir u og v (sbr. t. d.
haugueN 31) 10; ‘v’ kemur aðeins örsjaldan fyrir (t. d. spvrþu 31).
í upphafi orðs er ‘u’ einnig miklu algengara, en ‘v’ kemur þó ósjald-
an fyrir, en aðeins fyrir v.11 Hjá B er ‘v’ hins vegar nær einhaft,
10 Límingarstafurinn ‘a-|-v’ er hér táknaður ‘au’.
11 Svo kann að virðast, að í 28. línu standi vr, en lesa á yr, eins og sÓ6t, ef