Íslenzk tunga - 01.01.1964, Page 158

154
ÚR FÓRUM ORÐABÓKARINNAR IV
‘strjálingur’. Orð þetta virtist einna algengast ó Vestfjörðum, en
Skagfirðingar og Snæfellingar könnuðust líka við það. Talað var
um, að e-ð væri á œingi, þ. e. ‘á víð og dreif’, t. d. hey, sem fauk, eða
síld, sem óð dreift; fiskurinn er á œingi um allt; ísinn er á œingi,
þ. e. ‘dreifður’; það er soddan œingur á jólkinu ‘það dreifir sér’.
í Skagafirði þekktist það, að œingur táknaði rýra og gisna slægju,
strá og strá stangli.
Ekki er fullljóst um ættartengsl orðsins. Nú er œpingur notað í
svipaðri merkingu, e-ð er á œpingi, eitt stráið œpir á annað; og
kynni mönnum því að koma til hugar, að œingur væri leitt af so.
œja ‘hljóða’. Mér þykir þó sennilegra, að œingur eigi skylt við œja
‘ögn’ og sé dregið af so. œja, áði. Hefði œingur þá í öndverðu merkt
stað með strjálum gróðri, þar sem þó var hægt að æja eða láta hesta
grípa niður. Gæti það komið heim við hina skagfirzku merkingu
orðsins.
ÁSGEIR BLÖNDAL MAGNÚSSON
Broðgýgr, broðháfur
í Laufás-Eddu1 stendur þessi klausa og er komin úr Ormsbók af
Snorra-Eddu:2
Kglluð er kona trpllkonu heitum, ef illa skal kenna, þvíat
rétt er at hún heiti gríðr eðr gýgr þeira hluta, er hún ferr með,
sem hér er kveðit:
1 Svo er nefnd sú gerð Snorra-Eddu sem sr. Magnús Olafsson, síðar prestur í
Laufási, setti saman 1608—09, en hann studdist aðallega við Ormsbók, og er í
Laufás-Eddu varðveittur nokkur hluti þess texta sem síðan hefur glatazt úr
Ormsbók, m. a. sá kafli sem hér um ræðir. Síðari hluti Laufás-Eddu er ekki
lengur til i frumriti, en í allmörgum uppskriftum, svo og á prenti í Eddu-útgáfu
Resens (Hafniæ 1665).
2 Eilda Snorra Sturlusonar, Codex Wormianus (Kpbenhavn 1924), 111; Den
norsk-islandske skjaldedigtning (Kftbenhavn 1912—15), I A 601, I B 601. —
Það er misskilningur hjá I. Lindquist (sjá 5. nmgr.) að þessi grein sé ekki úr
Ormshók.