Skírnir - 01.01.1861, Page 82

81 FRlh'TIR. Schweiz.
allr meginþorri landsmanna Kalvínstrúar, en þó trú og þjóberni sé
þannig sundrleitt, þá er þó fullr fribr og samlyndi. Engum þýzkum
manni kemr því til hugar ab hefja kröfu til hinna þýzku héraSa í
Schweiz, né heldr æskja hinir breytínga. Nú í vor, þegar Frakka-
keisari tók Savaju, þá risu allir upp í einu hljóbi, jafnt hin þýzku
og frakknesku fylki, og hófu tilkall fyrst til norbrfylkja Savaju, sem
aí> framan er getib, og þegar þab brást, þá lýsti allr þíngheimr lög-
fullu mótmæli gegn ofríki þessu, og áskildi sér rétt sinn, og skaut
máli síuu til stórveldanna. Hefbi þá Schweiz verib háski búinn, ef
þjóbernisrýgr hefbi verib milli fylkjanna, og franskr hugr í hinum
sublægu fylkjum. Landsmenn allir eru þjó&kunnir ab samheldni og
ættjarbarást; þeir eru ibjumenn, fara um flest lönd og safna aub,
en hverfa þó optast ab lokum heim í dali sína, og alla stund, hvar
sem svizzneskr mabr elr aldr sinn, þá leggr hann sinn hluta fram
í fjárlögum, ef hætta vofir yfir landi hans. Almenn upplýsíng og
skólar eru í bezta gengi í Schweiz, einkum í hinum þýzku fylkjum
og protestantisku, og vísindamenn margir koma þaban. Háskólinn
í Ziirich er alþýzkr, og frjáls samganga milli hans og annara há-
skóla á þýzka túngu. — Ibnabr er og mikill, og mikib er gjört
til ab efla kaupskap og búsæld. Járnbrautir liggja um landib, þó
þab sé fjallaland, og gufuskip ganga á vötnunum. Meginbygb lands-
ins er og ekki háíjöllótt, heldr hálsar og rib sundrlaus, og liggja
þá járnbrautirnar subr og vestr ab megingarbi mibfjallanna. Nú
í sumar lagbi þíngib fé til, ab leggja nýja herbraut gegnum
landib til landvarnar, eptir ab Savaja gekk undir Frakkland.
í öllu því máli var abferb þíngmanna og allra landsmanna drengi-
leg og stillileg, og sýnir ab skynsamlegt frjálsræbi er stólpi lands
og laga, og án þess muudi land sem Schweiz leysast sundr og hníga
hvor hluti til sinnar meginþjóbar, þjóbverja, ítala og Frakka, en
af því lög þeirra eru svo gób, og hvert fylki hefir lög qg sjálfs-
forræbi, þá vill engi landsmanna skipta vib alveldi nábúaríkjanna.
Eitt einkenni vib Schweiz er, ab þó /landib sé á allar hlibar
kríngt af ríkjum, sem hafa varnir á verzlun sinni, og landib liggi
í fjarska frá sjó, og upp í mibfjöllum Norbrálfunnar, þá hafa þó
landsmenn frjálsa verzlun, og hefir ibnabr þeirra aukizt stórum
vib þab.