Skírnir - 01.01.1861, Qupperneq 95

Afrika.
FRÉTTIR.
97
trúf. Alla þessa stund var hann í lífsháska dag og nótt, því lands-
menn héldu aS svik byggi undir, er þeir heyrbu ab kristinn maör
væri kominn í borgina, en hug sínum og skjótræÖi og vernd sheiks-
ins el Bakey átti hann fjör sitt aö þakka. Salt og gull er i Tim-
buktu og meb allri Niger mest verzlunarvara; noröan yfir Sahara
er og verzlunargata til Timbuktu, því bærinn liggr viö suörjaöar
eyÖimerkrinnar. Sheikinn átti bækr, sem Clapperton haföi fyr meir
gefiÖ honum, þar á meÖal Hippokrates á arabiska túngu ( og var
námfús maör. — í Juli 1854 hélt Barth aptr á leiö ofan Niger og
síöan austr, en þó nokkuÖ aÖra leiö en vestr, til Wurnu, og fann
þar enn soldán Alíu. þaöan hélt hann til Kano, sem er mest allra
borga í Sudan (25,000 innb.j. A leiÖinni þaöan til Kukava mætti
hann öörum þýzkum feröamanni, Dr. Vogel, sem síöan haföi veriö
sendr út, því allir höföu fyrir satt aö Barth væri löngu dauör;
varö þar fagnafundr, en þó skömm gleöi, því meÖan Barth var
burtu, haföi oröiö upphlaup í Kukava, og vizírinn vinr hans dauör og
annar maör kominn í staöinn. Barth kom í árslok 1854 til Kukava,
en var nú þrotinn aö kröptum og félaus, hann skildi því viö Dr.
Vogel, sem hélt suÖr til Adamava, en um voriö 1855 hélt Barth
norör yfir Sahara norör í Tripolis og þaöan í skip, og kom um
haustiö til Lundúna. En af Dr. Vogel er þaö aö segja, aö hann
hugöi aö kanna austrlöndin milli Tsads og Nilar, en þaÖan hefir
enginn lifandi aptr horfiÖ. Til Vogels spuröist síöast í Vadai, og
þar var hann myrtr sofandi af villimönnum og annar þjónn hans,
en hinn komst undan og bar söguna norör í lönd um líflát hús-
bónda síns. Barth var nærfellt 5 ár á ferö sinni, og feröaöist 600
þíngmannaleiöir í Afríku, og eptir hans sögn er flest haft sem menn
nú vita um sögu og landsháttu, siöu og landaskipan í vestr-Sudan
kríngum vatniö Tsad og allt fyrir vestan og sunnan.
í Sudan bjuggu fyrrum heiöíngjar einir, Blökkumenn, en í
byrjun 16. aldar fluttist fyrst Islam (Mahometstrú) suör yfir Sahara,
risu þá upp miklar styrjaldir; nú er trúin víöast blendíngr af heiöni
(Fetisch) og Islam. Eg hefi áÖr nefnt ríkiÖ Ais í Sahara og ríkin
kríngum vatniö Tsad, en fyrir vestan Tsad vóru fyrri mörg smá ríki,
en í hyrjun þessarar aldar varÖ mikil byltíng. Vestan úr Senegal
reis upp herská þjóö Islamstrúar, og fór meö hernaöi yfir alla vestr-
7