Skírnir - 01.12.1905, Qupperneq 16

304
Trú og sannanir.
segir Hume. Hann gerir grein fyrir því, hvernig ýmsum
af sönnununum hafi verið háttað, og hann sér engan veg
til þess að fá þeim haggað.
Samt tekur hann ekki viðburðina trúanlega, afneitar
þeim afdráttarlaust, vegna þess, að þeir séu alveg ótrú-
legir, að þeir séu þess eðlis, að skynsamir menn eigi ekki
að trúa þéim. Eg geri ráð fyrir, að það sé af sömu á-
stæðu — ef ástæðu skyldi kalla — að prótestantar vé-
fengja þau kraftaverk kaþólsku kirkjunnar, sem ríkar
sannanir eru fyrir, að gerst hafi. Eg fæ ekki séð, að þeir,
sem álykta svo, hafi nokkurn rétt til að lá öðrum mönn-
um, sem véfengja mesta undrið, furðulegasta viðburðinn,
sem frá er skýrt, upprisu Krists frá dauðum.
Vitaskuld er þéssi ástæða Humes alveg fráleit. Reynsla
mannkynsins ætti að vera búin að kenna því það, að um
fleira er að tefla í náttúrunnar ríki en það, sem á þeim
og þeim tímum hefir þótt trúlegt. Enginn má gera sér í
hugarlund, að það sé fáfróð alþýða ein, sem véfengt hefir
það, er reynst heflr áreiðanlegt. Helztu visindamenn
veraldarinnar hafa gert það alveg eins. Þeir hafa véfengt,
að unt væri að dáleiða menn. Þeir hafa véfengt, að til
væru loftsteinar. Þeir hafa véfengt, að unt væri að leggja
ritsíma í sjó. Þeir hafa véfengt, að unt væri að láta
gufuvagna fara eftir járnbrautum. Þeir hafa barist gegn
þessu hnúum og hnefum, og ótal mörgu öðru, sem reynst
hefir áreiðanlegt, og fært ógrynnin öll af »vísinda«-sönn-
unum fyrir því, að þeim gæti ekki skjátlast. Og hverj-
um mundi fyrir 100 árum — og þótt mikiu skemur væri leit-
að aftur í tímann -— hafa þótt það trúlegt, að unt væri að
taka ljósmyndir af því, sem er innan í ósærðum manns-
líkama, eða að menn lékju sér að því að senda hugsanir
sínar frá vesturströnd Englands til Reykjavikur eftir engri
annari braut en lausu loftinu? Það er áreiðanlega bezt
að treysta sem minst þeirri ástæðu, að viðburðirnir séu
ótrúlegir, þegar rikar sannanir eru fyrir því, að þeir hafi
í raun og veru gerst.
Hitt er annað mál, að ekki er nema eðlilegt og skyn-