Skírnir - 01.08.1912, Page 7

Jörgen Pétur Havstein.
199
•obsson og Sidse Katrine áttu tvo sonu, Jakob og Due, og
voru þeir bræður báðir fæddir í Kaupmannahöfn og lík-
lega í Nýbúðum, því þar höfðu starfsmenn við Hólminn
aðsetur sitt að jafnaði. Var Jakob fæddur 1771. Þeir
bræður munu báðir hafa farið til Islands i æsku með móð-
urbróður sínum. Voru þeir við verzlun í Hofsósi lengi
síðan og kölluðu sig Havsteen. Var Due faðir Kr. Hav-
steins, er lengi var síðan kaupmaður í Reykjavik.
Eftir Johan Höwisch gamla, móðurbróður sinn, mun
Jakób Havsteen hafa eignast verzlunarstaðinn sjálfan í
Hofsósi, þótt annar gerði síðan út verzlunina. Rak hann
þar verzlun um langan aldur og hafði allmikið umleikis.
Verzlun var um þær mundir, fyrst framan af 19. öldinni,
allstopul og ýmsum erfiðleikum bundin, sem nú eru með
öllu úr sögunni. Á öllum þeim árum, frá aldamótunum
og fram yfir 1815, geisaði hinn megnasti ófriður um alla
Norðurálfu, og varð ógreitt um siglingar oft og tíðum,
er víkingar og herskip af ýmsum þjóðum sveimuðu í
norðurhöfum og tóku upp á víxl hver fyrir öðrum
skip og góz, er þeir hittu fyrir sér. Máttu Islendingar
kenna þess í óspektum Jörundar Hundadagakonungs og
oftar. Var sigling öll mjög stopul um þær mundir og
horfði oft til stórvandræða bæði hjá kaupmönnum og lands-
iýðnum, einkum norðanlandS. Var það oft að engin sigl-
ing kom sumarlangt á norðurhafnirnar, svo menn urðu að
sækja erlendar nauðsynjar, járn, steinkol og annað, suður
i Reykjavík eða Hafnarfjörð. En jafnvel þótt eitt skip
eða svo kæmi á hverja höfn, er bezt lét, voru nauðsynjar
svo dýrar sakir ófriðar og annara atvika, að lítt þótti við-
unandi; urðu menn þannig stundum að gefa 2 skpd. af
fiski fyrir eina korntunnu, og svo annað eftir því. Af
þessum verzlunarbrestum mun það sprottið, að Jakob Hav-
steen tók að leggja stund á landbúnað og fiskiveiðar auk
kaupskaparins. Keypti hann Drangey og hið forna höfuð-
ból Höfða, er Hólastólsjarðir voru seldar 1803, og enn síðar
Hof á Höfðaströnd. Voru þetta hvorttveggja stórbýli og
hlunnindajarðir, svo Havsteen kaupmaður var nú orðinn