Skírnir - 01.08.1912, Page 10

202
Jörgen Pétnr Havetein.
frá Besaastöðum. Nam hann í heimahúsum á æskuárun-
um helztu undirstöðuatriði almennrar mentunar. Það skal
ósagt látið, hvort andlát föður hans 'hefir átt nokkurn
þátt í að breyta þessari tilætlun eða ráðagerð, en hitt er
víst, að sjálfur hneigðist Pétur meir að bóknámi en að
kaupmensku eða búskaparstörfum, og er móðir hans varð
þess vísari, fekk hún því ráðið, að honum var komið fyrir
til kenslu að Víðivöllum til Sigurðar stúdents Arnórssonar,
svo sem til reynzlu fyrst í stað. Réðst hún síðan, er faðir
hans var andaður, í að halda honum til skólanáms. Var
hann fyrst tvo vetur á Víðivöllum og nam undirstöðuat-
riði grískrar og latneskrar tungu, en gekk síðan inn í
Bessastaðaskóla haustið 1830. Settist hann ofarlega í
neðra bekk, en fluttist haustið 1832 upp í efra bekk og
úskrifaðist í maímánuði 1835 með bezta vitnisburði. Er
þess við getið í stúdentsvottorði hans, að hann hafi skar-
að fram úr flestura jafnöldrum sínum í skólanum bæði að
næmi og skilningi, og þá eigi síður iðni og námfýsi, enda
var hann sæmdur verðlaunum fyrir iðni síðasta veturinn í
skóla. Kom það brátt í ljós í skólanum, að hann var
áhugamíkill, kappsamur og fylginn sér við námið, og er
sérstaklega gert orð á því í stúdentsvottorði hans, en þetta
voru einmitt þau lyndiseinkenni, er seinna meir þóttu
framar öllu öðru lýsa sér í dagfari hans og embættisrekstri.
Meðan Pétur Havstein var í Bessastaðaskóla, gaf Bald-
vin Einarsson út tímarit sitt Ármann á alþingi í Kaup-
mannahöfn. Það á varla við hér, að fara að gera ítar-
lega grein fyrir áhrifum þeim, sem rit þetta hafði hér á
Islandi, en þess skal að eins lauslega getið, að boðskapur
sá, sem það flutti, hlaut einmitt sérstaklega að eiga erindi
til þeirra manna, er svo voru skapi farnir sem Pétur.
Ritið lagði einkum áherzlu á að vekja fjör og táp með
þjóðinni og áhuga í búnaði og öðrum atvinnumálum. Það
brýndi fyrir mönnum samtök og félagsskap og framtaks-
semi í sveitarstjórn, hússtjórn og bússtjórn. Það er boð-
skapur skyldurækninnar, sem þar er haldið fram í lát-
lausum, en þó nýjum og einkennilegum búningi. Má það