Skírnir - 01.08.1912, Page 32

222
Jörgen Pétur Iíavstein.
staks manns (eiganda Hofsósverzlunar), tók Havstein amtm,
eindregið í strenginn á móti, þótt málið væri honum nokk-
uð skylt, og fór um það svofeldum orðum: »Faðir minn
sálugi átti verzlunarstaðinn Hofsós, og veit eg ekki til
þess að hann hafi gert þann samning við drottin vorn,
að niðjar hans skyldu ætíð mega halda þar verzlun Skag-
firðinga, hvort sem það væri þeim (Skagfirðingum) í óhag
eða ekki. Bróðir minn, sem nú á verzlunarstaðinn Hofs-
ós, mun án efa heldur ekki tileinka sér þvílíkan rétt.
Vildi nokkur ímynda sér að slíkur réttur ætti sér stað,
mætti hann víst vera grundvallaður á samningi við hinn
vonda, og væri það þá sannkallaður contractus diabolicus.
Hvort slíkur samningur geti haft nokkra þýðingu í at-
kvæði hins heiðraða þingmanns í hinum íslenzka lands-
yfirrétti, veit eg ekki; en hitt veit eg, að aðrir lögfræð-
ingar virða hann að vettugi®1). Eigi sat Havstein amtm.
á fleiri þingum og bað sig undanþeginn, enda var það
hvorttveggja, að hann þóttist hafa nóg að starfa og mun
víst heldur aldrei hafa kunnað vel við sig í þeim sessi.
Af fjárkláðamálinu er það auðsætt, að Havstein amt-
manni lét það einkar vel á fyrri árum sínum að fara með
umboðsvald og gangast fyrir stjórn og framkvæmdum,
enda var hann áhugamikill um atvinnumál og allar þær
ráðstafanir, er horfðu til framfara og nytsemdar almenn-
ingi. Hinn 30. sept. 1858 gaf hann út erindisbréf
um fjárhirðing og heyásetning, er hann sendi
hreppsnefndum öllum í Norður- og Austuramtinu2). Bauð
hann í bréfi þessu að skipa skyldi í hverjum hreppi nefnd
manna, undir umsjón hlutaðeigandi hreppstjóra, til að
vaka yfir fjárhirðingu bænda og hyggilegum ásetningi,
álíta heybirgðir manna á hverjum bæ, fénaðarfjölda, húsa-
vist fjárins og hirðingu osfrv. Til þess að fullnægja þessu
skyldu skoðunarmenn fara þrjár eftirlitsferðir á ári: laust
eftir veturnætur, við þorrakomu og um sumarmál. Sýna
‘) Alþtið. 1853 bls. 987.
*) Tíðindi nm stjórnarmálofni Isl. II, 511.